“Bỏ hẳn biên chế đi
!”
***
[.... trích ] Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan nói:
Bộ máy nhà nước của chúng ta hiện nay có khoảng 2,8 triệu
cán bộ, công chức (CBCC), viên chức. Nếu cộng cả đối tượng nghỉ hưu, các đối
tượng khác hưởng lương, trợ cấp từ ngân sách nhà nước (NSNN), con số này lên
tới 7,5 triệu người, chiếm 8,3% dân số cả nước.
Còn nếu cộng toàn bộ số người hưởng lương và mang tính
chất lương thì con số này lên tới 11 triệu người.
Không ngân sách nào nuôi nổi bộ máy ăn lương lớn như vậy.
Nước Mỹ có diện tích lớn xấp xỉ 30 lần nước ta, dân số
gần gấp 4 lần, nhưng đội ngũ công chức của họ chỉ có 2,1 triệu. Nhìn sang Trung
Quốc thì chúng ta thấy đội ngũ công chức của họ cũng chỉ chiếm 2,8% dân số.
Như vậy, chúng ta thấy 160 người dân Mỹ chỉ nuôi một công
chức, trong khi đó 40 người dân Việt Nam phải nuôi một công chức.
Đó là chưa kể người dân chúng ta phải gánh chịu tình
trạng quan liêu, sách nhiễu, vòi vĩnh, tham nhũng của một bộ phận không nhỏ
trong số 2,8 triệu công chức này.
VẬT CẢN CHO PHÁT TRIỂN
Khi còn ở cương vị Phó thủ tướng Chính phủ ông Nguyễn
Xuân Phúc nói: “Đội ngũ công chức của chúng ta hiện nay chỉ có khoảng 30% là
đáp ứng được nhu cầu công việc”.
Tôi bổ sung thêm là 30% nữa là “sáng cắp ô đi, tối cắp ô
về”.
Khi còn là Bộ trưởng Bộ TT&TT ông Lê Doãn Hợp còn
thêm: “30% còn lại không chỉ không làm được việc mà còn vòi vĩnh, nhũng nhiễu,
đòi hối lộ”.
Tôi hỏi nhiều người là liệu có thể giảm biên chế được
không, họ đều nói là không thể giảm được.
Chỉ có một cách thôi. Đó là bỏ hẳn biên chế đi. Chuyển
sang chế độ hợp đồng lao động. Đây không phải là vấn đề gì mới mẻ.
Trong vòng 20 năm trở lại đây các chuyên gia đã nói nhiều
rồi. Công chức suốt đời sẽ là vật cản cho phát triển.
Cần phải chuyển đổi hình thức biên chế, hợp đồng suốt đời
trên cơ sở luật công chức mới. Thay vào “biên chế suốt đời” phải xác định vị
trí, việc làm trên cơ sở đó đặt chuẩn cho người làm việc ở vị trí ấy.
Trong chế độ công chức hiện đại, công chức khi vào một vị
trí nào đó, họ phù hợp với vị trí ấy về trình độ đào tạo, kinh nghiệm chuyên
môn của họ. Chúng ta phải hướng tới một nền công vụ hiện đại như vậy.
Nhiều nước người ta đã làm như vậy rồi. Ví dụ như từ
những năm 2000, New Zealand đã thực hiện rồi.
Họ chỉ có hợp đồng công chức chứ không có biên chế suốt
đời. Thậm chí, từ cấp Thứ trưởng trở xuống cũng chỉ hợp đồng thôi.
Một nền hành chính công vụ hiện đại, chuyên nghiệp phải
bảo đảm được sự năng động, thay đổi, không phải “anh” vào công chức rồi thì cứ
ung dung “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về” cũng chả ai làm gì được.
Thực hiện chế độ khoán quỹ lương gắn với giao nhiệm vụ.
Ví dụ: Bộ trưởng, Chủ tịch UBND tỉnh, Vụ trưởng, Cục trưởng cần bao nhiêu người
thì ký hợp đồng bấy nhiêu, ai giỏi trả lương cao họ sẽ làm, không giỏi thì tự bỏ,
hoàn thành nhiệm vụ mới trả lương, không thì không trả, như vậy chỉ có cán bộ
giỏi, không có cán bộ yếu kém.
Và như vậy thì cán bộ giỏi mới không bỏ cơ quan ra làm
cho các Công ty tư nhân hay Công ty nước ngoài.
Thủ trưởng cơ quan toàn quyền quyết định việc lương cao
hay lương thấp. Nếu nhiệm vụ giao không hoàn thành thì xuất toán.
Như thế thì con ông cháu cha, hay ê kíp này nọ cũng không
quan trọng nữa, miễn là cạnh tranh lành mạnh, thi nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ.
HỘI ĐOÀN PHẢI TỰ CHỦ VÀ TỰ CHỊU TRÁCH NHIỆM VỀ KINH PHÍ
Theo Dự toán chi ngân sách Trung ương năm 2016 được Bộ
Tài chính công khai trên website của bộ này thì, tổng chi cho các cơ quan trung
ương của 6 tổ chức chính trị – xã hội tới 1.503,740 tỷ đồng, gồm :
Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam (92,435 tỷ đồng);
Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (551,505 tỷ đồng);
Trung ương Hội LHPN Việt Nam (158,685 tỷ đồng);
Hội Nông dân Việt Nam (346,515 tỷ đồng);
Hội CCB Việt Nam (80,830 tỷ đồng);
Tổng LĐLĐ Việt Nam (273,770 tỷ đồng).
Nếu tính luôn cả dự toán ngân sách cho Liên minh Hợp tác
xã Việt Nam thì tổng chi lên đến 1.615,710 tỷ đồng.
Tuy nhiên, đây mới là phần thông tin chi cho các hội,
đoàn thể được công khai. Còn rất nhiều hội đặc thù, ở cả Trung ương và địa
phương cũng được ngân sách tài trợ một phần, nhưng chưa được công khai trong dữ
liệu của Bộ Tài chính, từ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam đến Hội Đông y, Hội Khuyến
học, Hội Người cao tuổi, Hội Người mù và rất nhiều hội đoàn khác.
Một trong những nghiên cứu hiếm hoi về ngân sách cho các
hội, đoàn thể của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR), ngân sách (ước
tính) chi khoảng 14.000 tỷ đồng cho toàn bộ khối này, tức là lớn hơn dự toán
ngân sách năm 2016 của Bộ NN&PTNT (khoảng 11.000 tỷ đồng), một bộ được coi
là siêu bộ, gần gấp đôi ngân sách của Bộ Giáo dục và Bộ Y tế, chỉ thua Bộ
LĐTB&XH và Bộ Tài Chính.
Nghiên cứu này cũng ước tính, nếu tính đủ cả chi phí kinh
tế – xã hội, tức là gồm cả đất đai, nhà cửa, xe cộ và các tài sản khác, chi phí
toàn hệ thống của các tổ chức hội đoàn này hàng năm dao động từ 45.600 – 68.100
tỷ đồng, tương đương 1-1,7% GDP.
Hầu hết các hệ thống hội đoàn, trong đó đặc biệt là các
tổ chức chính trị- xã hội, được tổ chức theo mô hình hành chính, có biên chế,
nhà cửa, trụ sở, xe cộ, với hệ thống tổ chức và mô hình hoạt động hầu như không
thay đổi từ thời bao cấp đến nay.
Từ nhiều năm nay các chuyên gia, các nhà nghiên cứu và
hoạch định chính sách đã đặt ra những yêu cầu xác đáng về chuyển các hội đoàn
thành những tổ chức tự nguyện, phục vụ nhu cầu của các nhóm cộng đồng.
Hội đoàn phải tự chủ và tự chịu trách nhiệm về kinh phí
hoạt động, bằng cách gây quỹ từ cộng đồng, tìm tài trợ, hội phí.
Nhà nước có thể tài trợ một phần kinh phí hoạt động,
nhưng là tài trợ dựa trên các tiêu chí rõ ràng và minh bạch, trên cơ sở cạnh
tranh và xét đến hiệu quả hoạt động của từng hội đoàn cụ thể.
Ở nhiều quốc gia khác các tổ chức chính trị có thể phải
khai thuế và nộp nghĩa vụ đóng góp cho ngân sách, hoặc phải dựa vào nguồn thu
được cung cấp từ khu vực xã hội dân sự.
Đã đến lúc chúng ta phải quyết tâm thực hiện cho được vấn
đề này, nhất là trong bối cảnh nợ công đang ngày càng gia tăng, nguồn thu lại
eo hẹp, hết sức khó khăn, chi thường xuyên lại ngày một gia tăng.
Cán bộ khối đoàn thể cũng giống như những CBCC ở các tổ
chức nhà nước khác thôi. Tại sao
CBCC thì giảm biên chế được mà cán bộ của khối đoàn thể
thì không?
Nếu họ thực sự là vì Đảng, vì dân, vì đất nước thì họ
phải biết hy sinh quyền lợi của mình như những công dân khác.
Còn đương nhiên, khi chuyển sang chế độ tự chủ như vậy
phải có lộ trình để các tổ chức này thích nghi dần với việc không còn được bấu
víu vào “bầu sữa” NSNN nữa.
Để thực hiện được vấn đề này phải có một quyết tâm chính
trị rất cao của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò lãnh đạo của Đảng.
Lê Thọ Bình thực hiện
Theo VietTimes.vn
Theo VietTimes.vn
(*) Tựa bài, sapô và tít phụ do Tiếp Thị Thế Giới đặt
lại.
........./.
