Chiều 28-7-2023 , hội đồng xét xử đã tuyên các mức án đối với 54 bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu. 4 bị cáo bị tuyên mức án chung thân.
Thử thách nền dân chủ Israel
Thử thách nền dân chủ Israel
****
Từ khi lập quốc, Israel đã chọn làm quốc gia không đề cao một tôn giáo nào. Nhưng trong vòng một thế hệ qua các phái bảo thủ muốn đề cao Do Thái Giáo ngày càng mạnh. Cuộc tranh chấp đang diễn ra tại Israel là biểu hiện của cuộc đương đầu giữa hai quan niệm đối nghịch này.
Ba quốc gia nhỏ được nhiều người ngưỡng mộ.
Thụy Sĩ tập hợp mấy sắc dân, sống hòa bình, nghệ thuật làm đồng hồ và hệ thống ngân hàng dẫn đầu thế giới.
Singapore kinh tế phồn thịnh, dân kỷ luật, sạch sẽ, trọng chữ Tín, như một Thụy Sĩ ở châu Á.
Và Israel bé hạt tiêu, 9 triệu dân; từ khi lập quốc, gần 3 phần tư thế kỷ, đã phải đương cự với mấy trăm triệu người Á Rập và các giáo sĩ Iran; luôn luôn sống trong tình trạng chiến tranh nhưng vẫn duy trì chế độ tự do dân chủ.
....
Hiện nay, nền Dân Chủ của Israel đang bị thử thách. Từ đầu năm nay, dân đi biểu tình mỗi ngày hàng chục ngàn người, phản đối Thủ tướng Benjamin Netanyahu đang làm suy yếu nền tảng của chế độ dân chủ.
Ông Netanyahu, thủ lãnh đảng Likud, phải liên hiệp với các đảng khác trong quốc hội (Knesset) mới đủ phiếu lập chính phủ. Ông đã hứa hẹn với mấy đảng cực hữu, nhất là đảng Do Thái Giáo Chính thống Cực đoan (ultra-Orthodox), muốn giảm bớt quyền hạn của ngành tư pháp. Các nhóm này bất mãn vì Tối cao Pháp viện đã ngăn cản những chính sách quá khích, đề cao chủng tộc và tôn giáo Do Thái mà họ chủ trương.
Tòa án Tối cao đã cấm không cho sáp nhập vào lãnh thổ Israel một số vùng đất của người Á Rập Palestine, bị chiếm đóng sau khi quân Israel thắng trận năm 1967. Tòa không cho phép dân Israel được tự do chiếm đất của người Palestine để lập trại định cư; cũng như không cho dân Israel chiếm đất của dân Á Rập trong thành phố Jerusalem, thánh địa của Do Thái Giáo, Thiên Chúa Giáo và Hồi Giáo.
Chính phủ liên hiệp của ông Netanyahu đã soạn các dự thảo luật nhắm vào hai điều: Một dự luật cho quốc hội có thể xóa bỏ các quyết định của Tối cao Pháp viện, chỉ cần trên 50% số phiếu. Một dự luật khác, dành cho quốc hội quyền tối hậu khi bổ nhiệm các thẩm phán. Những dự luật này sẽ thay đổi cán cân quyền lực giữa Lập pháp, Hành pháp và Tư pháp.
.........
Ai cũng biết rằng chế độ Dân Chủ dựa trên quy tắc “Tam quyền phân lập,” ba ngành độc lập, có địa vị ngang nhau, và kiểm soát lẫn nhau.
Nếu dự án của chính phủ Netanyahu được thực hiện, Lập pháp và Hành pháp có thể lấn quyền ngành Tư pháp. Trong thể chế Đại nghị, các đảng chiếm đa số trong quốc hội lập chính phủ, họ nắm quyền Lập pháp và cũng chiếm quyền Hành pháp; hai ngành không còn phân biệt nữa.
Chỉ còn ngành Tư pháp để đóng vai cân bằng quyền lực. Nếu quốc hội có quyền xóa bỏ các phán quyết của Tối cao Pháp viện, thì cả ba quyền căn bản được thu vào một mối.
Đó là lý do hàng trăm ngàn dân Israel đã lần lượt đi biểu tình phản đối chính phủ Netanyahu.
Theo hiến pháp Mỹ, các quyền hành đều bị kiểm soát và giới hạn.
Hai viện quốc hội hoạt động độc lập đối với nhau và cả hai độc lập với hành pháp. Các Thẩm phán Liên bang và Tối cao Pháp viện do Chính phủ đề cử và phải được Thượng viện chuẩn y. Thay đổi hiến pháp Mỹ rất khó, cần được 2 phần 3 đại biểu mỗi viện đồng ý, sau đó lại cần 3 phần tư các tiểu bang chấp nhận.
Từ khi ra đời, Israel không lập hiến pháp; thay thế bằng một đạo Luật Căn Bản. Chỉ cần đa số quá bán, quốc hội cũng có thể thay đổi Luật Căn Bản.
Vì thế, quốc hội là nơi tập trung mọi quyền hành.
Quốc hội có thể sử dụng quyền hành theo các quy tắc dân chủ, thí dụ đa số thắng thiểu số.
Nhưng trong bất cứ chế độ tự do dân chủ nào, cũng có những giới hạn không cho phép phe đa số được vượt qua.
Thí dụ, không ai được vi phạm nhân quyền, quyền sống xứng đáng làm người. Vì thế, sau khi có bản hiến pháp, nước Mỹ đã viết thêm Tu chính án số 1, nêu rõ các quyền tự do mà quốc hội không được xóa bỏ.
Nước Canada, sau khi chuyển về nước bản hiến pháp do quốc hội Anh soạn, đã phải làm thêm một đạo luật bảo vệ Nhân quyền.
.....
Tối cao Pháp viện Israel đã tự cho mình đóng vai bảo vệ quyền tự do của các sắc dân thiểu số, thí dụ như người Palestine gốc Á Rập, chiếm một phần 5 dân số, các người gốc Do Thái từ các nước Châu Phi xin về tị nạn, hoặc những người không phải công dân Israel.
Khi ông Netanyahu đưa ra các dự luật hạn chế quyền hạn của ngành Tư pháp và Tối cao Pháp viện, nhiều người lo rằng sẽ không còn định chế nào đóng vai kiểm soát và hạn chế quyền hành của quốc hội và chính phủ nữa.
Luật sư đoàn Israel phản đối.
Các bác sĩ đình công tượng trưng trong một ngày.
Các nghiệp đoàn dọa sẽ đình công.
Giới kinh doanh dọa sẽ đi đầu tư chỗ khác.
Đồng shekel, tiền Israel, đã mất giá 10% so với đô la Mỹ.
Lực lượng chống đối đáng kể nhất là các quân nhân trừ bị.
Quân đội Israel hùng mạnh, chiến đấu giỏi nhất vùng Trung Đông, có 169,000 quân đội chính quy và 465,000 binh sĩ trừ bị. Quân trừ bị được gọi vào tập luyện mỗi năm một lần, từ một ngày đến cả tháng. Tất cả các thanh niên đều nhập ngũ, trừ những người thuộc Do Thái Giáo Chính thống Cực đoan (ultra-Orthodox) được miễn dịch hoàn toàn. Nhiều binh sĩ trừ bị đã gửi thư cho cấp chỉ huy, báo trước rằng họ sẽ không trình diện khi được gọi.
Trước ngày quốc hội biểu quyết dự luật của chính phủ Netanyahu, nhiều cựu sĩ quan và chỉ huy các cơ quan an ninh, cựu giám đốc Mossad, cơ quan tình báo, và Shin Bet, an ninh quốc nội, đã lên tiếng ủng hộ các quân nhân trừ bị phản kháng. Họ viết thư cảnh cáo ông thủ tướng rằng nền móng đoàn kết trong xã hội sẽ hao mòn, giảm bớt sức mạnh của quân đội.
Trước những cuộc biểu tình phản đối mạnh mẽ, ông Netanyahu đã bầy mưu đối phó: Ngày Thứ Hai vừa qua, ông cho quốc hội, Knesset, biểu quyết một đạo luật giản dị và nhẹ nhàng, chỉ xóa bỏ một phần quyền can thiệp của ngành tư pháp: Tối cao Pháp viện sẽ không có quyền bác bỏ một chính sách của chính phủ chỉ vì lý do chính sách đó “không phải chăng” (unreasonable trong tiếng Anh).
Đạo luật được thông qua với tỷ số 64 phiếu thuận, không phiếu chống, vì tất cả 56 đại biểu đối lập phản kháng bỏ phòng họp ra ngoài.
Nhưng thế nào là “không phải chăng?”
Không ai có thể quyết đoán.
Phe chính phủ nói rằng với ba chữ đó, Tối cao Pháp viện có thể lạm dụng quyền hành, bác bỏ các quyết định của những đại biểu do dân chúng bầu lên.
Phe đối lập vạch ra rằng xưa nay Tòa Tối Cao chỉ áp dụng tiêu chuẩn “không phải chăng” trong một số trường hợp hãn hữu, như khi chính phủ quyết định những điều quá đáng, hoặc tuyển mộ phe đảng và sa thải các công chức bất đồng ý kiến.
Nếu xóa bỏ tiêu chuẩn đó, các đảng cầm quyền có thể dễ tham nhũng, lộng quyền.
Hiện nay, một người đang bị ông thủ tướng nhắm cách chức là bà bộ trưởng Tư pháp, bà đã cử các thẩm phán điều tra và xét xử ông Netanyahu về các hành vi “tham nhũng” trong thời gian làm thủ tướng trước đây. Ông là người nắm giữ chức vụ này nhiều lần, thời gian tổng cộng dài hơn tất cả các vị thủ tướng trong lịch sử Israel.
Phe đối lập cũng nêu lên các hành động lạm dụng quyền hành khác của chính phủ Netanyahu. Một thí dụ là trợ cấp quá nhiều cho các trường học theo phái Do Thái Giáo Chính thống. Những trường này chỉ chú trọng việc dạy Kinh Thánh, không lo đến những môn học cơ bản như Khoa học, Toán học, ngoại ngữ.
Một thí dụ khác là ông Itamar Ben-Gvir, chính trị gia thuộc một đảng cực hữu quá khích được trao quyền chỉ huy lực lượng cảnh sát, ông đã đàn áp nhiều người Palestine, bênh vực những người Do Thái quá khích chiếm đất xây nhà.
Những hành động lạm quyền này chỉ có thể bị ngăn chặn nếu ngành tư pháp nước Israel còn giữ được vị thế độc lập.
Khi vai trò của tòa án bị quốc hội khuynh loát, chính phủ Netanyahu có thể thi hành nhiều chính sách khác theo các đảng cực hữu và các giáo phái thủ cựu. Họ sẽ mở rộng các khu định cư của người gốc Do Thái trên vùng đất chiếm của người Á Rập. Người Do Thái Giáo sẽ được ưu tiên, nhiều nhóm thiểu số sẽ bị bỏ rơi. Các luật lệ về hôn nhân, li dị, bình đẳng nam nữ, giới tính, sẽ thay đổi theo quan điểm tôn giáo.
Từ khi lập quốc, Israel đã chọn làm một quốc gia không đề cao một tôn giáo nào. Nhưng trong vòng một thế hệ vừa qua các phái bảo thủ muốn đề cao Do Thái Giáo ngày càng mạnh. Cuộc tranh chấp đang diễn ra tại Israel, trong quốc hội và trên đường phố, là biểu hiện của cuộc đương đầu giữa hai quan niệm đối nghịch này.
Những cuộc nghiên cứu dư luận gần đây cho thấy nếu tổ chức bầu cử bây giờ, đảng Likud sẽ thua, từ 32 xuống 28 ghế; liên minh của chính phủ trong Knesset sẽ giảm từ 64 xuống 53 hoặc 54 ghế, trong tổng số 120 đại biểu.
Trong cuộc bầu cử sắp tới, dân Israel sẽ quyết định còn giữ bản chất quốc gia như khi mới thành lập hay không.
................./.
https://d2k5by73l7lynl.cloudfront.net/a/thu-thach-nen-dan-chu-israel-/7200421.html?utm_medium=social-media&utm_campaign=mirror&utm_source=facebook&fbclid=IwAR17Qj14nNisXdkt_PUSl2AH1sWLk9FvNyJV9-qvyTNuwbzFbXfe8Zu2D7s
..đạo đức làm người trước vành móng ngựa
Trước vành móng ngựa, một số bị cáo nói về đạo đức làm người. Các bị cáo thường lập luận bản thân không biết là tiền hối lộ, chỉ nghĩ là "quà tết", "quà cảm ơn"...
Về công cuộc đốt lò, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng từng nhấn mạnh, "Phải cắt bỏ một vài cành cây sâu mọt để cứu cả cây".
Nhà nghiên cứu chính trị Đông Nam Á, David Hutt hôm qua bình luận với BBC News Tiếng Việt về cách chống tham nhũng thông qua đại án 'Chuyến bay giải cứu'.
Theo ông thì "Chỉ có một thay đổi về hệ thống chính trị mới giải quyết hiệu quả được nạn tham nhũng."
/////////////
Khảo tả đặc điểm của nhóm... “người Bắc có lý luận”
Khảo tả đặc điểm của nhóm... “người Bắc có lý luận”
**********
“Người Bắc có lý luận” chính thức trở thành yếu tố định tính của những cá nhân thủ giữ vai trò “trụ cột quốc gia” hồi 2015 – thời điểm đảng CSVN chuẩn bị cho Đại hội đảng CSVN lần thứ 12 (1/2016) để bầu giới lãnh đạo đảng nhiệm kỳ từ 2016 đến 2020.
Thân sinh của khái niệm “người Bắc có lý luận” dường như là ông Nguyễn Phú Trọng – Tổng Bí thư đảng CSVN nhiệm kỳ 11 và sau đó, ông Trọng tiếp tục đảm nhiệm vai trò Tổng Bí thư nhiệm kỳ 12 rồi nhiệm kỳ hiện nay, bất chấp Điều lệ đảng CSVN minh định - không chấp nhận bất kỳ ai đảm nhiệm vai trò Tổng Bí thư quá hai nhiệm kỳ liên tục (Khoản 1, Điều 17) [1]. Chuyện ông Trọng và đảng của ông bất chấp Khoản 1, Điều 17 là ví dụ cho
đặc điểm đầu tiên của nhóm...
“người Bắc có lý luận”: Nói một đằng, làm một nẻo. Cũng vì vậy “kỷ luật nghiêm minh” ở phần giới thiệu về “Ðảng và những vấn đề cơ bản về xây dựng đảng” trong Điều lệ đảng CSVN chỉ để cho... vui, còn thiên hạ có... vui hay không, “người Bắc có lý luận” không bận tâm!
Đặc điểm thứ hai của nhóm...
“người Bắc có lý luận” là kiểu “lý luận” bất chấp luận lý. Luận lý là một lĩnh vực khoa học (Luận lý học) được Việt hóa từ Logic học (một nhánh của triết học nhằm hỗ trợ con người tư duy và hành động hợp lý, hợp cách). Nếu đa số người Bắc bình thường tư duy và hành động theo lẽ thường dù có học luận lý hay không thì thiểu số người Bắc chịu khó... “phấn đấu” để được học “lý luận” ở mức “cao cấp” và trở thành thành viên trong nhóm “người Bắc có lý luận” lại thể hiện kiểu tư duy và hành xử theo hướng đặc biệt khác thường, mức độ khác thường vượt xa khả năng hình dung không chỉ của đồng hương, đồng bào mà ngay cả phần còn lại của đồng loại cũng không thể tưởng tượng được!
Hoạt động giải cứu người Việt ở nước ngoài khi COVID 19 trở thành đại dịch trên phạm vi toàn cầu, hay việc nghiên cứu – nghiệm thu - sản xuất – cung cấp bộ xét nghiệm COVID 19 dưới danh nghĩa Công ty Việt Á,... là một số trong vô số ví dụ cụ thể minh họa cho đặc điểm thứ hai. Chính kiểu “lý luận” bất chấp luận lý biến Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh thành nơi bị thiên hạ dè bỉu là chuyên đào tạo và cung cấp phạm nhân cho đủ loại đại án “kinh thiên, động địa”. Thực tế cho thấy, nếu chưa phải là tội phạm thì các thành viên trong nhóm “người Bắc có lý luận” cũng đã là ứng cử viên của tội nào đó vì “ăn xương, uống máu” đồng bào, đồng loại theo kiểu nào đó và chưa... đắc cử là vì chưa... thất thế và chỉ vì thế mà thôi.
Có rất nhiều ví dụ cho khía cạnh vừa đề cập, chỉ xin dẫn trường hợp mới nhất: Ông Trịnh Văn Chiến – cựu Ủy viên BCH TƯ đảng CSVN, cựu Bí thư Thanh Hóa. Ông Chiến vốn đã là tâm của đủ thứ scandal khuấy động dư luận cách nay hàng chục năm, chẳng hạn scandal liên quan đến cô Trần Vũ Quỳnh Anh (2), song nhân vật thuộc nhóm “người Bắc có lý luận” này vẫn “bình an vô sự”. Mãi tới cuối tháng vừa rồi vì lẽ nào đó, nhóm “người Bắc có lý luận” mới chính thức xác định ông Chiến có “sai phạm”, cần “xử lý” (3). Nếu đem các sai phạm của những người như ông Chiến đặt bên cạnh “quá trình công tác” của họ ắt sẽ nhận ra
đặc điểm thứ ba của nhóm “người Bắc có lý luận”. Đó là nói lấy được và làm lấy được cho chính mình!
Bởi vậy, đừng ngạc nhiên khi đã đứng trước vành móng ngựa, thành viên nào trong nhóm “người Bắc có lý luận” cũng thản nhiên biện bạch kiểu như bà Nguyễn Thị Hương Lan (Cục trưởng Cục Lãnh sự của Bộ Ngoại giao, bị truy tố do đã nhận 25 tỉ khi thực hiện hoạt động “giải cứu” hàng trăm ngàn người Việt kẹt lại ở nước ngoài giữa đại dịch COVID 19) vừa... tự bào chữa: Xin Hội đồng xét xử xem xét tinh thần và thái độ trách nhiệm của bị cáo. Trong quá trình làm việc, bị cáo luôn đặt công tác bảo hộ công dân lên trên hết, đặt lợi ích của công dân lên trên tất cả. Bị cáo luôn coi công dân bị mắc kẹt hoặc gặp khó khăn ở nước ngoài như người thân của gia đình, cần phải hỗ trợ để đưa công dân về nước sớm nhất và hiệu quả nhất (4)...
Bỏi nói lấy được và làm lấy được cho chính mình là đặc điểm chung nên ngoài bà Lan còn có những viên chức khác như ông Trần Việt Thái (Đại sứ Việt Nam tại Malaysia) không những không động lòng trắc ẩn trước tình trạng thê thảm của 1.900 người Việt bị Malaysia giam giữ vì đánh bắt hải sản trong lãnh hải Malaysia hay hoạt động mại dâm tại Malaysia,... rồi được Malaysia trả tự do, tống xuất vì đang có đại dịch mà còn xem đó là cơ hội để cưỡng ép đồng bào, đồng loại phải cống nạp 44 tỉ đồng (5)...
Ba đặc điểm vừa kể của nhóm “người Bắc có lý luận” tạo ra
đặc điểm thứ tư của nhóm này:
Phi nhân, phi nghĩa, chỉ trung và hiếu với lợi ích cá nhân. Sở dĩ “người Bắc có lý luận” quần tụ thành nhóm với các đặc điểm như vừa đề cập vì đặc điểm thứ năm...
Tại Việt Nam, chỉ “người Bắc có lý luận” mới có tư cách nắm giữ công quyền và sử dụng công quyền để cưỡng đoạt, chia chác mọi thứ lợi ích chính đáng của hàng trăm triệu người Việt.
Phiên xử việc tổ chức – thực hiện hoạt động giải cứu người Việt bị kẹt tại nước ngoài chính là ví dụ mới nhất về đặc điểm thứ năm và đó cũng chính là nguyên nhân của mọi nguyên nhân.
Không cần tìm kiếm, chỉ nhìn quanh nơi mình sống, người Việt nào cũng có thể nhận ra thực tế: Các thành viên hoặc thân nhân, thân hữu của các thành viên trong nhóm “người Bắc có lý luận” đã cũng như đang và sẽ tiếp tục còn là chủ những bất động sản có giá trị cao nhất, những tài sản có giá trị lớn nhất, sinh hoạt xa hoa nhất và hành xử, phát ngôn trịch thượng nhất!
Bình đẳng không chỉ là tiêu chí mà còn là giá trị được tất cả các cộng đồng văn minh chung sức kiến tạo, bảo vệ bằng mọi giá, đồng thời không ngừng điều chỉnh để bình đẳng hoàn chỉnh hơn ở tất cả các khía cạnh, các đối tượng.
Ở Việt Nam, xương chất thành núi, máu chảy thành sông cũng vì khát vọng đạt được sự bình đẳng về chính trị - tiền đề để có bình đẳng trong sinh hoạt kinh tế, sinh hoạt xã hội, không chỉ nhằm bảo đảm cơm no, áo ấm mà còn bảo vệ phẩm giá con người, tạo ra động lực cho phát triển.
Có nên tiếp tục chấp nhận tình trạng “người Bắc có lý luận” trở thành giai tầng duy nhất được phép nắm giữ quyền lực tại Việt Nam và sử dụng quyền lực làm công cụ tước đoạt mọi thứ cả ở hiện tại lẫn tương lai?
Tham khảo
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)