"KẺ NÀO BÁN ĐẤT ĐAI CỦA CHA ÔNG, THÌ CHẮC CHẮN KẺ ẤY MẠT VẬN"...
Mai Tiến Nghị
Bà có 2 con
trai, nhỉnh hơn mình vài tuổi. Còn ông chồng thì chết đã lâu.Ngày cải cách
ruộng đất, gia đình nhà bà được xếp là cố nông, lại tích cực đấu tố "địa
chủ phong kiến, tay sai đế quốc sài lang", nên thuộc diện thành phần cốt
cán của "cuộc cách mạng vĩ đại đổi đời để dân cày có ruộng".
Vậy là bà Rao
được chia 5 sào ruộng, lại được chia "quả thực" là một nửa cái nhà
ngói của địa chủ Tiếm.
Ông Tiếm bị quy
địa chủ bóc lột vì nhà có 2 mẫu ruộng, 1 con trâu. Ông cày ruộng, bà làm hàng xáo.
Thỉnh thoảng lúc thời vụ cũng phải thuê người làm.Thuê người làm là bóc lôt.
Điều ấy được khẳng định một cách hùng hồn từ Trung ương tới địa phương.
Vậy ông Tiếm là
"kẻ thù của giai cấp".
Chưa hết, lúc có
tiền ông Tiếm còn mua được chức Lý Cựu (Cựu Lý trưởng)… nhưng thực ra ông chưa
được làm Lý trưởng ngày nào.
Không đương mà
cựu là như thế - chức mua mà!.Chả là ngày xưa Hội đồng Hương thôn bán chức công
khai, để lấy tiền sửa lại cái đình làng.
Chức Lý cựu chỉ
để lấy oai chứ chả có quyền hành gì. Nhưng: Có chức sắc thời phong kiến, ắt hẳn
là tàn tích của chế độ phong kiến, là kẻ thù của chế độ mới… Đáng để loại
trừ.Ông Tiếm mất nhà, mất đất… ngậm ngùi dẫn vợ con ra cuối làng làm cái lều tạm.
Bụng bảo dạ: "Cũng còn may không bị án tử hình!".
Bà Rao lên đời.
Ở nhà ngói. Vênh vang lắm.
Bà nói bằng
giọng người ở tỉnh, bảo với các con: “Mẹ con ta từ lay xa dời con cua dốc” (Cua
rốc là cua đồng - ở quê tôi vẫn gọi thế)
Ruộng bà để cỏ
mọc. Vì lười nên dù có vào Tổ đổi công nhưng chẳng ai người ta làm cho.Được ít
hôm bà bán nhà, bán đất vừa được chia. Nhiều tiền lắm.Mấy mẹ con bồng bì ra cắm
đất ngay cạnh cái lều chỗ ông Tiếm đang ở.
Ông bà Tiếm hùng
hục quật lập đào bới san lấp… được độ sào đất, tưởng yên thân; thì bà Rao nhảy
đến ở ké. Ông kêu toáng lên, đưa đơn Ủy Ban Hành chính giải quyết. Nhưng bà Rao
còn kêu to hơn. Bà kể
lể: Tham gia
cách mạng Cải cách ruộng đất. Bà là người có công lôi bọn bóc lột ra ánh
sáng...Ủy ban thương bần cố nông nghèo khổ, lại là tầng lớp cách mạng tiềm
tàng. Vả lại đất ông Tiếm đang ở tự dưng thành đất có tranh chấp.
Đã có tranh chấp
thì chia đôi, bên nào cũng có phần là yên chuyện.
Ông Tiếm lại mất
đất lần nữa. Ông phải chia đôi mảnh đất của mình vừa quật, lập cho bà Rao một
nửa.
Bà Rao lại có
đất ở, lại có nhiều tiền bán đất bán nhà ngày xưa của chính địa chủ Tiếm.
Mấy mẹ con sống
sung sướng lắm.
Ngày ngày, thằng
cu Thìn con thứ hai, bê cái nồi đất đi mua phở ở ngoài đầu đường quốc lộ. Ba mẹ
con xì xụp húp phở… mùi nước phở thơm lừng.Cả đời ông địa chủ Tiếm cũng chưa
biết đến cái bát phở nó như thế nào.
Nhưng cái mùi
phở thơm lừng làm cả nhà ông chỉ biết nghênh mặt hướng về nhà bà Rao bần cố
nông, hít hít mũi tưởng tượng và… nuốt nước bọt. Ông Tiếm lụi cụi biết thân
biết phận kẻ thù giai cấp nên chẳng dám ho he. Ruộng còn vài sào chó ỉa, ông
giao cho bà vợ. Còn ông đi làm thợ mộc.
Ngày xưa, làm
thợ mộc thường được chủ nhà mời ăn cơm trưa. Ông Tiếm làm cho người ta, nhưng
bữa cơm trưa ông không uống rượu, chỉ mỗi bữa 3 bát cơm (kể cả cơm độn cũng 3
bát), chỉ 1 con tôm kho, 1 ít rau và lưng bát nước rau hoặc canh. Thế là xong
bữa. Khác hẳn những ông thợ khác ăn uống bê tha, sáng giũa cưa trưa mài đục…Ông
Tiếm làm rất chăm chỉ, đẫy ngày đẫy buổi. Buổi tối hôm trước ông ngồi giũa cưa,
mài chàng đục sắc lẻm sáng loáng. Sáng đến nhà chủ là làm ngay.
Ông làm ra sản
phẩm vừa chắc vừa đẹp, tiền công vừa phải.Thành thử ông là thợ mộc có uy tín.
Quanh năm không hết việc.
Bà Tiếm cùng các
con cắm mặt mò cua bắt ốc, chăm vài sào ruộng chó ỉa được chia lại (vì thành
phần không được vào Hợp tác xã). Lúa tốt. Hợp tác xã ghét lắm nhưng đành chịu. Dần
dà kinh tế cũng khá lên. Người ta đồn ông mua một cái soong nhôm 4 đồng 2 hào,
cho tiền vào đấy lấy dây thép ràng lại. Nhà ông lại càng bị ghét vì…giầu. Các
con học hành tử tế nhưng chẳng được đi đâu ngoài việc đi bộ đội.
Năm 1976 - người
chủ mua đất quả thực của bà Rao đi kinh tế mới
Ông Tiếm phá cái
soong 4 đồng 2, đếm tiền mua lại miếng đất cha ông với giá 4.500 đồng. Hôm nhận
đất, ông cùng vợ con thắp hương giữa sân khấn vái Tổ tiên, đã phò trợ cho vợ
chồng con cái 20 năm "bòn gio đãi sạn" nuôi chí bền, để hôm nay lấy
lại được mảnh đất cha ông.
Ấy là nhờ bề
trên khôn thiêng phù hộ. Ấy là điềm nhà vẫn còn sự hưng vượng.Rồi ông khóc. Vợ
con ông cũng khóc. Mà đúng số ông may thật vì chỉ ít lâu sau đổi tiền: 10 ăn 1.Với
số tiền ấy nếu có cũng chỉ mua được vài con gà. Đấy là nói về sau này.
Lại nói về mẹ
con bà Rao, thời mới bán đất ăn chơi được mấy tháng rồi cũng hết tiền. 2 anh
con giai là Mão và Thìn lồng ngồng là Đoàn viên, nhưng chẳng chịu đi làm nên
không có công điểm HTX. Dẫu vậy vẫn được HTX chia thóc điều hòa. Thóc điều hòa
chỉ ăn vài tháng là hết. Rút cuộc lại đói vẫn hoàn đói. 2 tay con giai bỏ đi
đâu không biết. Bà mẹ ở nhà lại đến từng nhà xin bòn từng cái lá rau già, lại
mò mẫm cua ốc ngoài đồng…Vài năm sau thì bà Rao mất. Hai ông con giai về lại gạ
bán đất cho ông Tiếm.Ông Tiếm bảo mua. Nhưng con ông Tiếm không đồng ý.Mặc dù
các con ông giống tính ông bà chăm chỉ tằn tiện, chịu khó bươn chải nên bây giờ
giầu có lắm rồi. Họ bảo không mua.
- Đất của gia
đình ta quật lập, bây giờ lại phải bỏ tiền ra mua là cớ làm sao?Ông Tiếm bình
tĩnh bảo:
- Vì đấy là đất
của nhà ta nên bằng mọi giá ta phải lấy về. Giữ được đất thì nhà mới thịnh. Cứ
nghiệm mà xem: Kẻ nào bán đất đai của cha ông đi thì chắc chắn kẻ ấy mạt vận
ngay. Vua chúa cũng vậy thôi! Các con cứ giở sách sử mà xem, cấm có sai một
mảy!..
Các con ông nghe ra. Gia đình ông mua lại mảnh đất
của chính mình mà ngày xưa bà Rao chiếm dụng.
Bây giờ thì ông lại giầu nhất làng mặc dù ông đã già
lắm rồi, móm hết cả răng.Có người dọa ông Tiếm: "Không khéo lại bị quy địa
chủ lần nữa!".Ông cụ chả nói gì… Móm mém cười…
Vừa rồi lại nghe nói chỗ đất nhà ông cụ Tiếm lại bị
đưa vào diện quy hoạch. Nhà nước đang chuẩn bị thu hồi cho doanh nghiệp.
Tôi hỏi chuyện đó có thật không. Ông cụ Tiếm chả nói gì… mắt nhênh nhếnh
nước, hấp háy nhìn… Rồi thở dài.
