August 6th, 2020
Dịch thuật và lựa chọn
Hai ngày sau bài phát biểu
kịch liệt chống Trung Quốc của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm
23/7/2020 tại Thư viện Tổng thống Richard Nixon, VnExpress rồi nhiều trang báo đầu đàn
khác ở trong nước, như VTC,
đồng loạt đăng cùng một bản dịch tiếng Việt, nhưng một ngày sau lại đồng loạt
rút xuống[1]. Chủ đề “bài
phát biểu dậy sóng” này vẫn hiện diện trên
truyền thông chính thống ở Việt Nam, song chỉ còn là đề cập gián tiếp qua tóm
tắt hay trích dẫn chọn lọc từ báo chí nước ngoài. Tất cả những động tác đó
không có gì lạ và đã thành thông lệ, thậm chí là truyền thống của báo chí nhà
nước; nhưng muốn thế nào, mỗi ca kiểm duyệt kể một câu chuyện và câu chuyện lần
này đáng lưu ý vì những tình tiết sau đây.
Bác Trung, bảo Cộng
Ở điểm trũng nhất của
quan hệ Mỹ-Trung sau không ít thăng trầm kể cả Thiên An Môn, bài phát biểu của
ngoại trưởng Mỹ lần này gây ngạc nhiên không phải vì sự gay gắt, mà vì nó chĩa
mũi dùi vào sự cai trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng như ý thức hệ cộng sản
và nói thẳng không một chút úp mở rằng đó là nguồn gốc tất yếu, không thể làm
ngơ nữa của hiểm họa Trung Quốc đối với Hoa Kỳ và thế giới tự do.
Đó là điều mà các chính
quyền Hoa Kỳ, bất kể Dân chủ hay Cộng hòa, cho đến nay ít nhiều đều tránh đề
cập.
Việt Nam hiển nhiên lâm
vào thế kẹt, Bắc Kinh trước sau vẫn là hình mẫu cầm quyền cho Hà Nội dựa vào và
noi theo, hệ tư tưởng cộng sản ở Việt Nam trước sau vẫn là quốc đạo.
31 lần ông Pompeo gọi tên
“cộng sản”, bản dịch tiếng Việt giữ lại đúng 2 lần, đổi cả nhan đề và loay hoay
xoay xở để có thể vừa truyền đạt tương đối những chỉ trích với Trung Quốc, vừa
bảo toàn đảng cộng sản và chế độ cộng sản, để tránh những sự kiện gắn liền với
chính sách đàn áp khét tiếng của chính quyền cộng sản, và để bỏ qua xung đột thể
chế giữa hai mô hình độc tài cộng sản và dân chủ tự do.
Chỗ nào biến hóa được thì
biến hóa,
những người Duy Ngô Nhĩ “trốn
khỏi các trại tập trung ở Tân Cương” thành “rời khỏi Tân Cương”,
những người “sống sót
ở Quảng trường Thiên An Môn” thành “từng có mặt trong sự kiện Thiên An
Môn”,
Tập Cận Bình “độc tài
cai trị” thành “điều hành”, thách thức từ Trung Quốc đòi hỏi nỗ lực
và năng lượng “từ các nền dân chủ” thành “từ nhiều quốc gia”,
Đài Loan “vẫn nở
rộ thành một nền dân chủ cường tráng” thành Đài Loan “vẫn phát triển”…
Chỗ nào không biến hóa
được thì cắt tỉa:
“Nếu bây giờ chúng ta
quỳ gối, con cháu chúng ta có thể bị phó thác cho ân huệ của Đảng Cộng sản
Trung Quốc mà hành động hiện đang là thách thức lớn nhất cho thế giới tự do”
thành “Nếu chịu khuất phục, con cháu chúng ta có thể phải hứng chịu những
hậu quả từ Trung Quốc.”;
“có thể chúng ta đã
ngây thơ về chủng loại Trung Hoa đầy độc tố của chủ nghĩa cộng sản” thành “có
thể chúng ta quá ngây thơ về Trung Quốc”;
“làm ăn với một công
ty được ĐCS Trung Quốc chống lưng” thành “làm ăn với một công ty Trung
Quốc”;
“chúng ta phải cổ động
và phú quyền cho nhân dân Trung Quốc vốn năng động, yêu tự do, hoàn toàn khác
với ĐCS Trung Quốc” thành “chúng ta phải tiếp xúc với người dân Trung
Quốc”;
“những vi phạm nhân
quyền thô bạo của ĐCS Trung Quốc” thành “những hoạt động vi phạm nhân
quyền”;
“những gạ gẫm món hời
hay những ve vuốt của ĐCS Trung Quốc” thành “những đề xuất béo bở của
Trung Quốc”, mục đích của Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc là “duy
trì sự thống trị tuyệt đối của giới tinh hoa trong ĐCS Trung Quốc và bành trướng
một đế chế Trung Hoa” thành “nhiệm vụ của họ là mở rộng đế chế Trung
Quốc”;
“để bảo vệ lý tưởng
của mình trước những chiếc vòi bạch tuộc của ĐCS Trung Quốc”
thành để bảo vệ “lý tưởng trước Trung Quốc”…
Chỗ nào không cắt tỉa
được thì chặt trụi:
Nguyên cả câu “Chúng
ta phải ghi nhớ rằng chế độ của Đảng Cộng sản Trung Quốc là chế độ Mác-Lênin”.
Nguyên cả đoạn vinh danh
Vương Đan và Ngụy Kinh Sinh, hai nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc nổi tiếng
được mời dự sự kiện, và nguyên cả đoạn tiếp theo: “Tôi lớn lên và phục vụ
trong quân đội suốt thời Chiến tranh Lạnh. Và nếu có điều gì tôi học được thì
đó là: những người cộng sản gần như luôn nói dối. Sự dối trá lớn nhất mà họ rêu
rao là ý tưởng rằng họ đại diện cho 1,4 tỉ người bị canh giữ, áp bức và không
dám lên tiếng. Hoàn toàn ngược lại. ĐCS Trung Quốc sợ những ý kiến trung thực
của người dân Trung Quốc hơn bất kì kẻ thù nào, và không có lý do gì để sợ như
vậy, trừ lý do lo đánh mất quyền lực của chính mình.”
Hà Nội tự thủ tiêu
Đoạn: “I have faith. I
have faith because of the awakening I see among other nations that know we
can’t go back to the past in the same way that we do here in America. I’ve
heard this from Brussels, to Sydney, to Hanoi”
được dịch “toàn văn” là
“Tôi có niềm tin. Tôi
có niềm tin bởi thấy nhiều quốc gia đã thức tỉnh và hiểu rằng không thể trở lại
quá khứ giống cách chúng ta đang thực hiện ở Mỹ.”, tức câu “Tôi đã nghe
điều đó từ Brussels đến Sydney, Hà Nội” bị thủ tiêu.
Vậy Hà Nội thực sự đã nói
gì với Ngoại trưởng Mỹ mà nhạy cảm thế?
Đợi đến lúc một cựu cán bộ ngoại giao Việt Nam
nào đó tiết lộ những “chuyện bây giờ mới kể” trong những trích đoạn hồi ký an
toàn nào đó trôi nổi trên mạng, đúng công thức đã được thử thách tí ti cấp tiến
tí ti phá rào dâng trào cảm xúc, thì lịch sử đã sang mùa quýt khác, hiện tại
chúng ta chỉ biết rằng Hà Nội không thích thú gì bị nêu đích danh cạnh EU và
Úc, những đồng minh quân sự truyền thống của Mỹ.
Nói cách khác, chớ hy
vọng Hà Nội sẽ sốt sắng hoan nghênh cái liên minh chống Trung Quốc mà ông
Pompeo đang khẩn thiết kêu gọi, chính thức gia nhập thì chắc chắn càng không.
Như mọi thao tác ngôn
ngữ, dịch thuật là công cụ của quyền lực.
Quyền lực có thể chính
trực, quảng đại, khai phóng.
Quyền lực có thể gian tà,
nhỏ nhen, giam hãm.
Quyền lực có thể đắc
thắng và quyền lực cũng có thể bất lực.
Bản dịch tiếng Việt bài
phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ nói trên, được gọi là “toàn văn” nhưng rõ ràng là
phiên bản được cắt gọt điều chỉnh cho phù hợp với khí hậu chính trị Việt Nam,
cho thấy khí hậu ấy đã có phần thay đổi.
Chưa bao giờ kể từ Hội
nghị Thành Đô, một văn bản phê phán Trung Quốc hạng nặng như vậy từng xuất hiện
trên truyền thông chính thống ở Việt Nam, dù đã gắn giảm xóc và chỉ thọ không
hơn một ngày.
Song bản dịch ấy còn cho
thấy rõ hơn một quyền lực chao đảo bởi những giằng xé cốt tủy mà chọn lựa nào
cũng đe dọa tai họa ngang nhau. Ai đang mừng rằng những tuyên bố cứng rắn với
Trung Quốc của Hoa Kỳ là có lợi cho Việt Nam, đang mong rằng Việt Nam có thể
tranh thủ những tín hiệu tích cực ấy, có vẻ đang móc ảo tưởng từ một chiếc ví
rỗng ra xài.
Tuyên ngôn chống cộng mới
toanh của Hoa Kỳ không mở đường cho Hà Nội, trừ khi đó chỉ là thao tác tu từ.
Trên trận tuyến ý thức
hệ, Hà Nội không có lựa chọn.
Không có lựa chọn thực ra
là có duy nhất một lựa chọn.
02/8/2020
/////////////////////////
Toàn văn phát biểu kêu gọi
chống 'Trung Quốc chuyên chế' của Pompeo
https://petrotimes.vn/toan-van-phat-bieu-keu-goi-chong-trung-quoc-chuyen-che-cua-pompeo-574854.html
Ngoại
trưởng Mỹ Pompeo mô tả mối đe dọa từ Trung Quốc với nền kinh tế và chính trị Mỹ
trong bài phát biểu tại Thư viện Nixon ngày 23/7.
Thật vinh dự khi được có mặt tại Yorba Linda, nơi sinh ra và lớn
lên của cố tổng thống Richard Nixon. Xin cảm ơn những nhân viên và ban điều
hành Trung tâm Nixon, những người giúp tổ chức sự kiện ngày hôm nay, vốn diễn
ra trong giai đoạn rất khó khăn.
Chúng tôi cũng rất vinh dự được thấy những người rất đặc biệt có
mặt tại sự kiện, gồm Chris Nixon, người tôi quen biết từ lâu. Tôi cũng muốn cảm
ơn Tricia Nixon và Julie Nixon Eisenhower vì sự ủng hộ của họ.
Tôi cũng muốn nhắc tới nhiều người bất đồng chính kiến Trung
Quốc đã tới đây sau một hành trình dài. Và xin cảm ơn tất cả các vị khách đã có
mặt ở đây, cũng như những người theo dõi qua truyền hình trực tiếp.
Cuối cùng, như thống đốc vừa nói, tôi được sinh ra ở Santa Ana,
cách đây không xa. Vợ chồng em gái tôi cũng ngồi dưới hàng ghế khán giả. Cảm ơn
hai người đã có mặt, tôi đoán là cả hai không bao giờ nghĩ rằng tôi sẽ đứng
trên này.
Bài nói phát biểu của tôi xếp thứ tư trong loạt bài phát biểu về
Trung Quốc mà tôi đề nghị Cố vấn An ninh Quốc gia Robert O'Brien, Giám đốc Cục
Điều tra Liên bang (FBI) Chris Wray và Bộ trưởng Tư Pháp William Barr đưa ra.
Chúng tôi có mục đích và nhiệm vụ rất rõ ràng. Đó là giải thích
nhiều mặt khác nhau của quan hệ giữa Mỹ với Trung Quốc, sự mất cân bằng nghiêm
trọng đã tích tụ suốt hàng thập kỷ qua, cũng như mục tiêu hướng đến chế độ
chuyên chế của Trung Quốc.
Mục tiêu của chúng tôi là làm rõ mối đe dọa mà chính sách về
Trung Quốc của Tổng thống Trump đang tìm cách giải quyết, cũng như chiến lược
của chúng ta nhằm bảo đảm quyền tự do.
Cố vấn O'Brien nói về hệ tư tưởng. Giám đốc Wray đề cập tới hoạt
động gián điệp. Bộ trưởng Barr nhắc đến nền kinh tế. Còn tôi muốn tổng hợp mọi
thứ cho người dân Mỹ, đề ra chi tiết về mối đe dọa của Trung Quốc với kinh tế
và tự do của chúng ta, cũng như tương lai của nền dân chủ toàn cầu.
Năm sau sẽ đánh dấu tròn nửa thế kỷ diễn ra nhiệm vụ bí mật của
Tiến sĩ Kissinger đến Trung Quốc, trong khi năm 2022 sẽ kỷ niệm 50 chuyến thăm
của cố tổng thống Nixon.
Thế giới khi đó rất khác ngày nay.
Chúng ta đã kỳ vọng kết giao với Trung Quốc sẽ mang tới một
tương lai đầy hứa hẹn về sự thân thiện và hợp tác.
Nhưng giờ đây tất cả chúng ta đều vẫn phải đang đeo khẩu trang
và chứng kiến số người chết vì đại dịch tăng từng ngày vì Trung Quốc đã thất
hứa với thế giới. Chúng ta mỗi ngày đều đọc những bài báo về tình hình đàn áp ở
Hong Kong và Tân Cương.
Chúng ta chứng kiến những thống kê sửng sốt về việc Trung Quốc
lạm dụng thương mại, khiến người Mỹ mất việc làm và giáng nhiều đòn nặng nề vào
nền kinh tế khắp nước Mỹ, bao gồm cả khu vực nam California. Chúng ta cũng thấy
quân đội Trung Quốc ngày càng mạnh hơn và rõ ràng là ngày càng trở nên hăm dọa.
Tôi sẽ nhắc lại câu hỏi trong tâm trí người Mỹ từ California đến
Kansas và nhiều nơi khác: Người dân Mỹ phải thể hiện gì sau 50 năm kết giao với
Trung Quốc? Liệu những lý thuyết về sự phát triển hướng đến tự do và dân chủ
tại Trung Quốc do các lãnh đạo của chúng ta đề xuất đã trở thành sự thật? Đây
có phải định nghĩa của Trung Quốc về tình huống hai bên cùng có lợi hay không?
Đứng trên quan điểm của Ngoại trưởng Mỹ, liệu nước Mỹ có an toàn
hơn không? Liệu chúng ta có khả năng xây dựng nền hòa bình cho mình và những
thế hệ tiếp theo hay không?
Chúng ta phải thừa nhận một sự thật phũ phàng. Nó sẽ dẫn đường
cho chúng ta trong hàng chục năm tới nếu chúng ta muốn một thế kỷ 21 tự do,
thay vì hoàn thiện giấc mộng của ông Tập Cận Bình. Mô hình quan hệ mù quáng với
Trung Quốc sẽ không làm được điều đó. Chúng ta không được nối tiếp, không được
quay trở lại với nó.
Tổng thống Trump đã khẳng định rằng chúng ta cần chiến lược bảo
vệ nền kinh tế và lối sống Mỹ. Thế giới tự do phải chiến thắng chủ nghĩa chuyên
chế mới này.
Trước khi tôi bị cho là quá hào hứng phá bỏ mọi di sản của Tổng
thống Nixon, tôi muốn làm rõ là ông ấy đã làm những điều được coi là tốt nhất
với người dân Mỹ vào thời điểm đó, rất có thể ông ấy đã đúng.
Ông ấy là học trò xuất sắc của Trung Quốc, một chiến binh lạnh
lùng nhưng đầy mạnh mẽ, cũng là người rất ngưỡng mộ người dân Trung Quốc, tôi
nghĩ tất cả chúng ta đều như vậy. Ông ấy đáng được tôn vinh nhờ nhận ra tầm
quan trọng của Trung Quốc, ngay cả khi đất nước này bị suy yếu vì những vấn đề
nội tại.
Nixon đã giải thích chiến lược tương lai trong một bài viết rất
nổi tiếng trên tạp chí Foreign Affairs năm 1967. Ông ấy cho rằng "về tầm
nhìn dài hạn, chúng ta không thể để Trung Quốc đứng ngoài đại gia đình các quốc
gia. Thế giới không thể yên bình cho tới khi Trung Quốc thay đổi. Mục tiêu của
chúng ta là tác động đến những sự kiện, đích đến là thúc đẩy sự thay đổi".
Tôi nghĩ rằng câu chủ chốt trong toàn bộ bài viết chính là
"thúc đẩy sự thay đổi". Với chuyến thăm lịch sử tới Bắc Kinh, Tổng
thống Nixon đã khởi động chiến lược hợp tác của chúng ta. Ông ấy theo đuổi thế
giới tự do và an toàn hơn, đồng thời hy vọng đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ đồng
tình với quyết tâm này.
Khi thời gian trôi qua, các nhà xây dựng chính sách Mỹ ngày càng
tin tưởng rằng Trung Quốc sẽ mở cửa và tự do hơn khi trở nên thịnh vượng, bớt
là mối đe dọa ở nước ngoài và ngày càng thân thiện hơn. Tôi nghĩ rằng mọi thứ
khi đó dường như sẽ chắc chắn xảy ra.
Tuy nhiên, giai đoạn đó sẽ chấm dứt. Hình thức hợp tác mà chúng
ta theo đuổi đã không mang tới những thay đổi trong nội bộ Trung Quốc mà Tổng
thống Nixon hy vọng sẽ tạo ra.
Sự thật là những chính sách của chúng ta và những quốc gia tự do
đã hồi sinh nền kinh tế kiệt quệ của Trung Quốc, để rồi Bắc Kinh quay lại lấy
oán trả ân.
Chúng ta chào đón công dân Trung Quốc, để rồi thấy chính quyền
của họ lợi dụng xã hội tự do và mở cửa của chúng ta. Trung Quốc cử những chuyên
gia tuyên truyền vào các hội thảo báo chí, trung tâm nghiên cứu, cơ sở giáo dục
và cả những cuộc họp phụ huynh trong trường học.
Chúng ta đẩy những người bạn ở Đài Loan sang bên lề, nhưng họ
vẫn phát triển.
Chúng ta cấp ưu đãi kinh tế đặc biệt cho Trung Quốc, để rồi
chứng kiến họ yêu cầu các công ty phương Tây làm ngơ hành động vi phạm nhân
quyền nếu muốn đặt chân vào thị trường này.
Cố vấn O'Brien đã đề cập một số ví dụ như Marriott, American
Airlines, Delta và United phải xóa mọi thông tin về Đài Loan trên website để
tránh làm Trung Quốc tức giận. Hollywood, trung tâm của nền sáng tạo và công lý
xã hội của Mỹ, cũng chứng kiến việc che giấu những thông tin không có lợi cho
Trung quốc.
Điều này cũng diễn ra trên khắp thế giới.
Sự nhiệt thành thế này đã hoạt động như thế nào? Liệu sự nịnh
hót có được khen thưởng? Tôi sẽ trích một câu nói trong bài phát biểu của Bộ
trưởng Barr tuần trước: "Tham vọng tột độ của giới lãnh đạo Trung Quốc
không phải giao thương với Mỹ, mà là tấn công nước Mỹ".
Trung Quốc sao chép những bí mật kinh tế và tài sản sở hữu trí
tuệ của chúng ta, khiến hàng triệu người mất việc khắp nước Mỹ. Họ hút sạch
những chuỗi cung ứng khỏi Mỹ và sử dụng cả lao động cưỡng bức. Họ khiến những
tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới trở nên kém an toàn hơn cho thương mại
quốc tế.
Tổng thống Nixon từng nói ông sợ rằng đã tạo ra một
"Frankenstein" khi mở cửa thế giới với Trung Quốc, và giờ chúng ta ở
đây.
Những người thiện chí sẽ tranh luận về việc những nước tự do để
điều tồi tệ đó diễn ra suốt bao năm. Có thể chúng ta quá ngây thơ về Trung Quốc
hoặc ngủ quên trên thắng lợi Chiến tranh Lạnh, hoặc bị đánh lừa bởi phát biểu
của Trung Quốc về "sự trỗi dậy hòa bình".
Dù lý do là gì đi nữa, Trung Quốc ngày càng độc đoán trong nước
và hung hăng ở nước ngoài. Và Tổng thống Trump đã nói: đủ rồi.
Tôi không nghĩ nhiều người sẽ tranh cãi về những sự thật mà tôi
đề cập hôm nay. Nhưng thậm chí ngay bây giờ, vẫn có người muốn chúng ta duy trì
mô hình đối thoại chỉ vì mục đích đối thoại.
Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại, nhưng nội dung sẽ khác. Tôi đến
Honolulu cách đây vài ngày để gặp Ủy viên Quốc vụ Dương Khiết Trì. Nó vẫn là
câu chuyện quen thuộc, rất nhiều lời nói nhưng không có đề xuất nào nhằm thay
đổi hành vi.
Lời hứa của ông Dương, cũng giống chính quyền Trung Quốc, là
trống rỗng. Ông ấy dường như kỳ vọng tôi sẽ chấp thuận yêu cầu của Bắc Kinh, vì
nói thật đây là điều quá nhiều chính quyền tiền nhiệm đã làm. Tôi thì không,
Tổng thống Trump cũng sẽ không như vậy.
Như cố vấn O'Brien đã giải thích, Tổng bí thư Tập Cận Bình là
người rất tin tưởng vào ý thức hệ toàn trị đã cũ nát. Đây là ý tưởng thúc đẩy
tham vọng hàng chục năm của ông ấy về chế độ chuyên chế toàn cầu của Trung
Quốc. Nước Mỹ không còn có thể phớt lờ khác biệt cơ bản về chính trị giữa hai
nước.
Kinh nghiệm của tôi khi còn ở Ủy ban Tình báo Hạ viện, sau đó là
Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) và hơn hai năm làm Ngoại trưởng đã
dẫn tới kết luận sau:
Cách duy nhất để thực sự thay đổi Trung Quốc không phải hành
động dựa trên lời nói của giới lãnh đạo, mà là cách họ hành xử. Các bạn có thể
thấy chính sách của Mỹ phản ứng với nhận định đó. Tổng thống Ronald Reagan từng
cho biết ông đối phó với Liên Xô dựa trên nền tảng "tin tưởng nhưng phải
chứng thực". Với Trung Quốc, tôi nghĩ chúng ta cần "mất tin tưởng và
chứng thực".
Chúng ta, những quốc gia yêu tự do, phải thúc đẩy Trung Quốc
thay đổi như mong muốn của Nixon. Chúng ta phải hối thúc Bắc Kinh thay đổi bằng
những cách sáng tạo và quyết đoán hơn, bởi hành động của họ đe dọa người dân và
sự thịnh vượng của chúng ta.
Chúng ta phải bắt đầu bằng cách thay đổi góc nhìn của người dân
và đối tác về Trung Quốc, không thể coi đó là một quốc gia bình thường như các
nước khác.
Chúng tôi hiểu rằng giao thương với Trung Quốc không giống những
nước bình thường, tuân thủ luật pháp. Bắc Kinh coi các thỏa thuận quốc tế như
công cụ để thống trị toàn cầu.
Nhưng việc theo đuổi những điều khoản công bằng, như cách đại
diện thương mại của chúng ta làm khi đạt thỏa thuận kinh tế giai đoạn một, có
thể buộc Trung Quốc tính toán hành động đánh cắp tài sản sở hữu trí tuệ và
những chính sách làm hại người lao động Mỹ.
Chúng ta hiểu rằng làm ăn với công ty Trung Quốc khác với doanh
nghiệp Canada. Họ không thuộc quyền quản lý của những hội đồng độc lập, nhiều
công ty trong số đó được chính quyền tài trợ và không cần theo đuổi lợi nhuận.
Một ví dụ cụ thể là Huawei. Chúng ta đã ngừng coi Huawei là một
công ty viễn thông vô tội vốn chỉ xuất hiện để bảo đảm các bạn có thể nói
chuyện với người thân. Chúng tôi đã gọi đúng bản chất của nó là một mối đe dọa
an ninh quốc gia và hành động tương xứng.
Nếu các công ty Mỹ đầu tư vào Trung Quốc, họ có thể vô tình hoặc
cố ý hỗ trợ những hoạt động vi phạm nhân quyền.
Bộ Tài Chính và Bộ Thương mại đã áp lệnh cấm vận, liệt nhiều
quan chức và tổ chức Trung Quốc vào sổ đen vì lạm dụng quyền cơ bản của con
người. Nhiều cơ quan đã phối hợp để bảo đảm lãnh đạo doanh nghiệp nắm được cách
chuỗi cung ứng của họ hoạt động tại Trung Quốc.
Chúng ta cũng biết rằng không phải tất cả sinh viên và người lao
động Trung Quốc là những người bình thường, đến đây chỉ để kiếm một chút tiền
và thu thập kiến thức. Quá nhiều người đến Mỹ để đánh cắp tài sản trí tuệ và
mang về quê nhà.
Bộ Tư pháp và nhiều cơ quan đang tìm cách trừng phạt những tội
phạm đó.
Chúng ta biết rằng quân đội Trung Quốc không phải đội quân bình
thường. Nhiệm vụ của họ là mở rộng đế chế Trung Quốc, chứ không phải bảo vệ
người dân.
Bộ Quốc phòng Mỹ đã đẩy mạnh các nỗ lực, cũng như những chiến
dịch duy trì tự do hàng hải ở Biển Đông, biển Hoa Đông và eo biển Đài Loan.
Chúng ta đã thành lập Lực lượng Vũ trụ để răn đe Trung Quốc trên ranh giới cuối
cùng.
Chúng tôi cũng xây dựng loạt chính sách mới để đối phó Trung
Quốc tại Bộ Ngoại giao, thúc đẩy mục tiêu của Tổng thống Trump về công bằng và
có đi có lại, điều chỉnh thâm hụt đã mở rộng suốt hàng chục năm qua.
Ngay trong tuần này, chúng tôi đã yêu cầu Tổng lãnh sự quán
Trung Quốc tại thành phố Houston đóng cửa, vì nó là trung tâm hoạt động gián điệp và
đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ.
Cách đây hai tuần, chúng tôi đã đảo ngược 8 năm làm ngơ vấn đề luật pháp quốc tế
trên Biển Đông. Chúng tôi cũng kêu gọi Trung Quốc điều chỉnh năng lực hạt nhân,
tuân thủ những thực tế chiến lược trong thời đại này.
Mọi cấp của Bộ Ngoại giao trên khắp thế giới đã giao tiếp với
những người đồng cấp Trung Quốc để đòi hỏi sự công bằng, có đi có lại.
Tuy nhiên, cách tiếp cận của Mỹ không thể chỉ xoay quanh hành
động cứng rắn, điều đó khó lòng mang đến kết quả chúng ta mong đợi. Chúng ta
cũng phải tiếp xúc với người dân Trung Quốc.
Điều đó bắt đầu với chính sách ngoại giao gặp mặt trực tiếp. Tôi
đã gặp nhiều người Trung Quốc tài giỏi và cần cù ở khắp mọi nơi.
Tôi đã gặp những người Duy Ngô Nhĩ và dân tộc Kazakh rời khỏi
Tân Cương. Tôi đã nói chuyện với các lãnh đạo phong trào dân chủ Hong Kong như
Hồng y Zen, Jimmy Lai và Nathan Law.
Hồi tháng trước, tôi đã nghe những câu chuyện của những người
từng có mặt trong sự kiện Thiên An Môn. Một trong số đó đang có mặt tại đây.
Hãy tưởng tượng thế giới và Trung Quốc sẽ tốt hơn đến thế nào
nếu chúng ta được nghe tiếng nói của các bác sĩ ở Vũ Hán, cũng như họ được phát
cảnh báo về bùng phát đại dịch do nCoV.
Suốt hàng chục năm, các lãnh đạo của chúng ta đã phớt lờ hoặc
giảm nhẹ những tiếng nói chỉ trích dũng cảm tại Trung Quốc, những người đã cảnh
báo về chính quyền chúng ta đang đối mặt.
Chúng ta không thể phớt lờ điều đó nữa. Tất cả đều hiểu rằng
chúng ta không thể quay về trạng thái cũ.
Nhưng thay đổi cách hành xử của đảng Cộng sản Trung Quốc không
phải nhiệm vụ của riêng người dân Trung Quốc. Các quốc gia tự do phải hành động
để bảo vệ tự do. Đó không phải điều dễ dàng.
Tôi tin rằng chúng ta có thể thay đổi Trung Quốc, tôi có niềm
tin vì chúng ta đã từng làm điều đó. Tôi có niềm tin vì Trung Quốc đang lặp lại
nhiều sai lầm của Liên Xô, như xa rời các đồng minh tiềm tàng, gây mất niềm tin
trong và ngoài nước.
Tôi có niềm tin. Tôi có niềm tin bởi thấy nhiều quốc gia đã thức
tỉnh và hiểu rằng không thể trở lại quá khứ giống cách chúng ta đang thực hiện
ở Mỹ. Tôi tin chúng ta có thể bảo vệ nền tự do vì chính sức hấp dẫn của nó. Hãy
nhìn những người biểu tình Hong Kong vẫy cờ Mỹ.
Thực tế là vẫn có những khác biệt. Trung Quốc tích hợp sâu vào
nền kinh tế toàn cầu, nhưng Bắc Kinh phụ thuộc vào chúng ta nhiều hơn là chiều
ngược lại.
Tôi bác bỏ quan điểm rằng chúng ta đang sống trong thời đại
không thể thay đổi, rằng một số cạm bẫy đã được thiết lập sẵn và sự thống trị
của Trung Quốc chính là tương lai. Cách tiếp cận của chúng ta khó lòng thất bại
chỉ vì Mỹ đang suy thoái. Thế giới tự do vẫn đang chiến thắng. Chúng ta chỉ cần
tin tưởng và tự hào về điều đó. Nhiều người trên khắp thế giới vẫn muốn đến
sinh sống ở một xã hội cởi mở. Họ đến đây để học tập, làm việc và xây dựng cuộc
sống. Họ không tìm mọi cách để tới định cư tại Trung Quốc.
Đã đến lúc rồi. Thật tuyệt khi ở đây hôm nay. Thời điểm hoàn
hảo. Đã đến lúc các quốc gia tự do hành động. Không phải nước nào cũng tiếp cận
Trung Quốc theo cách giống nhau, họ cũng không nên làm vậy. Mỗi nước cần tự
thấu hiểu cách bảo vệ chủ quyền, sự thịnh vượng kinh tế và lý tưởng trước Trung
Quốc.
Dù vậy, tôi vẫn kêu gọi lãnh đạo mọi quốc gia bắt đầu hành động
như Mỹ, đơn giản là theo đuổi sự có đi có lại, minh bạch và có trách nhiệm từ
Trung Quốc.
Những tiêu chuẩn đơn giản và mạnh mẽ đó sẽ mang lại kết quả
tuyệt vời. Chúng ta đã để Trung Quốc kiểm soát điều khoản hợp tác quá lâu,
nhưng điều này sẽ chấm dứt. Các quốc gia cần hoạt động theo cùng nguyên tắc.
Chúng ta phải vạch ra những đường hướng chung, không bị cuốn
theo những đề xuất béo bở của Trung Quốc. Đó là điều Washington đã làm khi bác
bỏ yêu sách chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh trên Biển Đông. Chúng tôi cũng hối
thúc các nước trở thành Các quốc gia Trong sạch để thông tin cá nhân của người
dân không rơi vào tay Trung Quốc. Chúng ta làm vậy bằng cách đề ra tiêu chuẩn.
Điều này sẽ rất khó khăn với một số nước nhỏ. Họ sợ bị cô lập,
không có khả năng hoặc không đủ dũng khí để đứng cùng nước Mỹ vào thời điểm
này.
Chúng ta có một đồng minh trong khối NATO không đứng lên theo
cách cần có về vấn đề Hong Kong, vì họ sợ Bắc Kinh sẽ hạn chế khả năng tiếp cận
thị trường. Đây là hành động sẽ dẫn đến thất bại lịch sử và không được lặp lại.
Chúng ta không thể mắc những sai lầm trong quá khứ. Thách thức
từ Trung Quốc đòi hỏi nỗ lực từ nhiều quốc gia ở châu Âu, châu Phi, Nam Mỹ và
đặc biệt là khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Nếu không hành động ngay bây giờ, Trung Quốc sẽ làm xói mòn nền
tự do và trật tự thượng tôn pháp luật mà chúng ta gây dựng. Nếu chịu khuất
phục, con cháu chúng ta có thể phải hứng chịu những hậu quả từ Trung Quốc.
Tổng bí thư Tập Cận Bình sẽ không trở thành người vĩnh viễn điều
hành cả trong và ngoài Trung Quốc, trừ khi chúng ta để điều đó xảy ra.
Đây không phải vấn đề kiềm chế và kiểm soát, mà là hàng loạt thử
thách mới mẻ và phức tạp và chúng ta chưa từng đối mặt. Liên Xô đóng cửa với
thế giới bên ngoài, trong khi Trung Quốc đã hiện diện trong biên giới của chúng
ta.
Vì vậy nước Mỹ không thể một mình đối mặt thử thách này. Liên
Hợp Quốc, NATO, các nước G7 và G20, nền kinh tế, ngoại giao và sức mạnh quân sự
của chúng ta sẽ đủ sức đối phó thử thách nếu chúng ta chọn đúng hướng đi.
Có thể đã đến lúc thành lập một nhóm với các quốc gia có quan
điểm tương đồng, một liên minh mới của những nền dân chủ. Chúng ta có công cụ,
tôi biết chúng ta làm được điều đó. Chúng ta chỉ cần có đủ ý chí. Xin trích dẫn
Kinh Thánh, tôi muốn hỏi liệu "tinh thần của chúng ta mạnh mẽ nhưng thể
xác lại yếu đuối"?
Nếu thế giới tự do không thay đổi, không chịu thay đổi, Trung
Quốc chắc chắn sẽ thay đổi chúng ta. Bảo đảm tự do trước đảng cầm quyền Trung
Quốc là mục tiêu trong thời đại này, và nước Mỹ đang ở vị trí hoàn hảo để dẫn
đầu xu thế đó nhờ các giá trị của chúng ta.
Như tôi đã giải thích ở Philadelphia tuần trước, khi đứng ở Hội
trường Độc lập, đất nước chúng ta được thành lập dựa trên nền tảng rằng mọi
người đều có những quyền bất khả xâm phạm. Công việc của chính phủ là bảo vệ
những quyền đó, đây là sự thật đơn giản và mạnh mẽ. Điều đó biến chúng ta thành
ngọn đèn dẫn đường tự do cho người dân toàn thế giới, trong đó có cả những
người ở Trung Quốc.
Richard Nixon đã đúng khi viết rằng "thế giới không thể an
toàn trừ khi Trung Quốc thay đổi". Đã đến lúc chúng thực hiện lời của ông
ấy.
Hôm nay hiểm họa đã rõ ràng. Hôm nay sự thức tỉnh đang diễn ra.
Hôm nay thế giới tự do phải hành động. Chúng ta không thể trở lại quá khứ.
Cầu Chúa phù hộ các bạn. Cầu Chúa phù hộ người dân Trung Quốc.
Cầu Chúa phù hộ người dân Mỹ.
Xin cảm ơn tất cả các bạn.
*Tricia Nixon và Julie Nixon Eisenhower là con gái cố Tổng
thống Nixon, Chris Nixon là con của Tricia.
Theo VNE
/////////////////////