Hai sự kiện đáng kể về Trung Quốc [06.2016]



Hai sự kiện đáng kể về Trung Quốc [06.2016]


____________________________

BÙI TÍN

**



Nguyên Tổng bí thư đảng CSTQ Giang Trạch Dân.




Mấy ngày nay có hai sự kiện gây tiếng vang lớn từ Trung Quốc. Một là tin từ Hồng Kông và từ báo mạng Đại Kỷ Nguyên báo tin đêm 10/6 ông Giang Trạch Dân, nguyên Tổng bí thư đảng CSTQ đã bị bắt tại nhà riêng, hiện bị giam giữ tại một nhà giam đặc biệt ở Thượng Hải. Trước đó, hai con trai của ông Giang là Giang Miên Hằng và Giang Miên Khang, lãnh đạo các ngành thông tin, giao thông ở Thượng Hải, cũng đã bị giam. Thượng Hải vốn là địa bàn ảnh hưởng lớn nhất của phe phái Giang trong mấy chục năm nay.


Giang Trạch Dân là con hổ lớn nhất - Vương Hổ - bị sa lưới trong chiến dịch ‘’Đả hổ diệt ruồi’’ do Tập Cận Bình chủ trương từ hai năm nay. Hơn 60 vạn cán bộ, trong đó có hơn 20 vạn cán bộ cao cấp trong đảng CS và bộ máy Nhà nước Trung Cộng đã bị truy tố và xét xử.


Lần đầu tiên một số Ủy viên Thường vụ Bộ chính trị xưa nay được coi là bất khả xâm phạm bị truy tố và vào tù. Chu Vĩnh Khang, trùm dầu mỏ và trùm an ninh đã bị vào tù. Bạc Hy Lai bị tù chung thân. Tướng Từ Tài Hậu bị chết trong tù. Tướng Quách Bá Hùng từng là phó bí thư Quân ủy TƯ bị tống giam.


Giang Trạch Dân là nhân vật cao cấp nhất cùng cả phe nhóm Thượng Hải với hệ thống gia đình trị của ông ta sa lưới là đòn quyết định của Tập Cận Bình theo phương châm nhổ cỏ tận gốc, giữa lúc có tin Giang đang chuẩn bị một cú ‘đảo chính cung đình’’. Có hai nhân vật quan trọng đang có nguy cơ bị quét tiếp là nguyên Chủ tịch nước Tăng Khánh Hồng và Ủy viên thường vụ Bộ chính trị hiện tại chức Lưu Vân Sơn phụ trách ngành Tuyên huấn và được coi là người của Giang.


Hiện nay dư luận TQ tập trung chờ đợi việc gì sẽ xảy ra sau khi nhóm Giang bị sa lưới toàn bộ? Sẽ có phiên tòa tối cao xét xử công khai vụ án cực lớn ‘’Âm mưu đảo chính trước Đại hội 18, nhằm ngăn chặn Tập Cận Bình lên thay Hồ Cẩm Đào để đưa Bạc Hy Lai lên ‘’, trong đó Giang là kẻ chủ mưu, cùng Chu Vĩnh Khang, Bạc Hy Lai, Tăng Khánh Hồng, Từ Tài Hậu , Quách Bá Hùng ... là tòng phạm chính.


Vấn đề quan trọng nhất là từ vụ án này, số phận của đảng CSTQ sẽ ra sao? Chính Tập Cận Bình đã than vãn là Quân Giải phóng TQ đã bị hư hỏng từ trên cao nhất, đảng CSTQ đã bị suy yếu cùng cực, mất hết uy tín trong xã hội, cần có một sự cải tổ tận gốc. Trong đảng CSTQ đã có đòi hỏi ‘’xóa bài, làm lại từ đầu‘’, giải thể đảng CS, lập nên một đảng mới . Cũng có ý kiến nên trở về với nền dân chủ, theo chủ nghĩa Tam Dân của Tôn Trung Sơn – Dân chủ, Dân quyền, Dân sinh.


Theo Đại Kỷ Nguyên, trong 15 năm qua trong phong trào ‘’Thoát đảng CS‘’ đã có hơn 200 triệu người từ bỏ đảng CS và các tổ chức ngoại vi của đảng, như Đoàn Thanh Niên, Đoàn Phụ nữ, Tổng công đoàn, Hội Nông dân, Đoàn Thiếu nhi, Hội trí thức, Hội Nhà báo, Hội Luật gia, Hội nhà kinh doanh ...


Có hai sự kiện gây nên sự sa sút nghiêm trọng uy tín vốn đã nghèo nàn của đảng CSTQ. Một là cuộc tàn sát mấy nghìn thanh niên sinh viên ở Thiên An Môn tháng sáu 1989, và cuộc đàn áp đầy ải hàng chục triệu thành viên Pháp Luân Công trong cả nước từ năm 1999 đến nay, trong đó nổi lên tội ác diệt chủng là cướp phủ tạng của tù nhân còn sống như tim, gan, mật, thận, mắt để bán với giá rất cao cho kẻ giàu sang và quan chức lâm bệnh.


Trong khi dư luận TQ và quốc tế bàn tán đến tương lai, số phận của đảng CSTQ thì một cuốn sách được phát hành ở Hồng Kông, Đài Loan và lan tràn cực nhanh vào lục địa. Đó là cuốn sách Từ biệt Bộ Tổng Tham Mưu Quân Giải phóng Trung Quốc’’ (tên tiếng Anh là Farewell to the Chinese Liberation Army General Staff - The Memoirs of Luo Yu). Cuốn sách ra đầu năm nay, đã tái bản 3 lần, bán chạy như tôm tươi.


Luo Yu (La Vũ) con trai duy nhất của Đại tướng La Thụy Khanh Tổng Tham mưu trưởng QGP Trung quốc, từng tham gia Vạn lý Trường Chinh, Chiến tranh Triều Tiên, từng sang VN nghiên cứu tình hình năm 1962 cùng Nguyên soái Diệp Kiếm Anh. La Thụy Khanh cùng Đặng Tiểu Bình bị Mao và Lâm Bưu trừng trị trong cuộc Cách mạng Văn hóa Vô sản. La khốn quẫn nhảy lầu từ lầu ba không chết nhưng gãy chân vào năm 1968, được phục hồi danh dự năm 1975. La Vũ sinh năm 1944, gia nhập quân đội sớm, cùng bố bị tù khi 24 tuổi, năm 1977 được trở lại quân đội, năm 1987 là Trưởng phòng thiết bị hàng không của Bộ Tổng Tham mưu, với cấp đại tá khi 43 tuổi. Nếu cứ theo đảng CS, La Vũ có thể sớm lên cấp tướng và không kém gì tướng Lưu Á Châu,con rể Lý Tiên Niệm, và tướng Lưu Nguyên, con Lưu Thiếu Kỳ.


Tháng 6/1989 khi cuộc thảm sát Thiên An Môn xảy ra, La Vũ cực kỳ bất mãn, xin từ chức . Năm 1990 La Vũ lấy vợ , cô Leung Kwok Hing (Lương Quốc Hưng), một doanh nhân và cũng là một ca sỹ nổi tiếng. Ngay sau đó anh bị khai trừ vì bỏ sinh hoạt đảng.


La Vũ có tư duy độc lập, cho rằng con đường của Đặng Tiểu Bình là sai, phản dân chủ và là ‘’xây dựng chủ nghĩa tư bản quan liêu thối nát rất nguy hiểm’’. Năm 1992 La Vũ cùng vợ lặng lẽ sang Hoa Kỳ, sống tại Harrisburg, Pennsylvania, tập trung viết sách báo và viết hồi Ký. Một nét rất đặc biệt là La Vũ và Tập Cận Bình vốn là hai bạn chí thiết vì hai ông bố La Thụy Khanh và Tập Trọng Huân là hai đồng chí công thần lập quốc đều bị Mao và Lâm Bưu trừng phạt. La Vũ cùng Tập Cận Bình mới lớn lên đều qua cuộc sống bi đát về nông thôn sinh sống tự lập, rất thông cảm với nhau.


La Vũ thường gửi thư cho Tập Cận Bình để góp ý và khuyên răn. Một số lá thư được đưa ra công khai.Gần đây nhất La khuyên Tập nên giả từ quá khứ một cách kiên quyết, quả đoán, giải thể đảng CS lập nên thể chế Dân chủ đa đảng, từ đó có thể hòa bình thống nhất Trung Quốc với Đài Loan, hòa nhập với cộng đồng quốc tế.


Trong thư ngỏ cuối cùng nhà Dân chủ La Vũ khẩn thiết khuyên Tập Cận Bình nên nghiên cứu chuyện Tưởng Kinh Quốc con Tưởng Giới Thạch khi lên làm Thủ tướng Đài Loan đã chấm dứt chế độ độc đảng của Quốc Dân đảng, dựng nên chế độ dân chủ đa đảng, mở ra thời kỳ phát triển kinh tế thần kỳ, làm gương cho lục địa.


Trung Quốc đang ở ngã ba đường. Tập Cận Bình có đủ sáng suốt và nghị lực để khi cờ đã đến tay dám làm nên chuyện lớn, vì dân vì nước, chuyển hẳn mô hình cai trị và thể chế chính trị vì tương lai hạnh phúc của hơn một tỷ nhân dân Trung Quốc hay không? Chọn con đường nào sẽ còn có ảnh hưởng cực lớn đến đất nước ta, đến toàn khu vực và toàn thế giới.


* Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.



Bùi Tín



............./.

Giáo sư HỒ NGỌC ĐẠI và những chuyện "khác người"






Giáo sư HỒ NGỌC ĐẠI và những chuyện "khác người"


http://vnca.cand.com.vn/Tu-lieu-van-hoa/Giao-su-Ho-Ngoc-Dai-va-nhung-chuyen-khac-nguoi-397528/


***********



Mỗi lần người ta bàn cãi đến chuyện phải đổi mới giáo dục, cải cách giáo dục hay những chuyện tương tự, tôi lại nghĩ đến GS Hồ Ngọc Đại. Ông là người đã mở ra một lối giáo dục mới rất "khác người".


Khi ông lập ra Trường Thực nghiệm, có nhiều ý kiến ủng hộ nhưng cũng có nhiều ý kiến phản đối. Người ủng hộ coi đó là cách giáo dục hiện đại, nhưng những người phản đối lại nói rằng con người, nhất là các em nhỏ có phải là "đồ vật" đâu mà mang ra "thực nghiệm".


Tôi hỏi ông rằng phương pháp mà ông dạy học trò ở Trường Thực nghiệm, ông có dạy con mình không? Ông bảo "tất nhiên"!


"Tôi không khen, không chê, không phạt con bao giờ. Tôi dạy con là dạy theo cái tự nhiên của nó, tạo mọi điều kiện để cái tự nhiên của con mình phải là cái tự nhiên. Cái quan trọng nhất mà tôi dạy con không phải học để kiếm tiền, để làm ông này bà nọ mà để làm một con người lương thiện" - GS Hồ Ngọc Đại bảo tôi.


GS Hồ Ngọc Đại 



Tôi chợt nhớ lời dạy của Khổng Tử "Nhân chi sơ, tính bản thiện". theo lời Khổng Tử, con người khi sinh ra vốn bản tính lương thiện chăng? Hay nói cách khác, bản tính tự nhiên của con người là lương thiện? Và GS Hồ Ngọc Đại muốn để cái bản tính lương thiện này phát triển tự nhiên? Dạy con theo cách "khác người" của ông là tuyệt đối tuân theo bản tính tự nhiên tự có trong con người?!


Nghĩa là ông không hề áp đặt mà tuân thủ bản tính tự nhiên của con người, từ đó hướng cho con em mình phát triển đúng với các quy luật tự nhiên, khách quan chứ không hề theo sự chủ quan, mong muốn (dù là những mong muốn tốt đẹp nhất) của những bậc làm cha, làm mẹ. Cái "khác người" của ông về dạy con nếu hiểu thấu đáo, xem ra cũng mới mẻ và có lý đấy chứ!


Tôi đến thăm ông tại trụ sở của Trung tâm Công nghệ giáo dục do ông làm Giám đốc. Dù nghe tiếng ông đã lâu, cũng nghe nhiều đến phương pháp dạy học của ông, điều mà nhiều người cho là rất hay, cũng có người cho là "ảo tưởng". Tôi biết, Trường Thực nghiệm Giảng Võ và các phương pháp dạy học trò ở đó phần nhiều là từ ông. Ông được coi là "Cha đẻ" của "Công nghệ giáo dục". Trường Thực nghiệm Giảng Võ đã có những học sinh mà sau này trở nên nổi tiếng như GS Ngô Bảo Châu. Chẳng thế mà báo chí có lúc loan tin người ta chen nhau nộp đơn vào đây cho con học đến mức xô đổ cả cổng trường!


GS Hồ Ngọc Đại có một người con trai duy nhất tên là Hồ Thanh Bình, sinh năm 1973. Thanh Bình học luật ở Nga, rồi làm thạc sỹ, giờ đang làm tiến sỹ. Bình học giỏi nên khi tốt nghiệp đã có ba nơi xin về làm việc, nhưng Hồ Thanh Bình đã chọn Viện Khoa học Giáo dục và bây giờ Thanh Bình đang là Trưởng phòng.


Trò chuyện với tôi qua điện thoại, Hồ Thanh Bình kể rằng: "Hồi nhỏ, vào các ngày chủ nhật bố cháu thường dẫn cháu vào vườn bách thú hay công viên chơi, cháu rất thích, được tự do chạy nhảy, thăm thú trong đó, nơi mà trong trí tưởng tượng của tuổi thơ là cả một thế giới muôn màu muôn vẻ… Bố mẹ cháu luôn tôn trọng cháu, không hề áp đặt điều gì, chỉ khuyên cháu lớn lên cố gắng làm một con người lương thiện …".


GS Hồ Ngọc Đại kể, có lần vợ ông (bà Lê Tuyết Hồng, con gái thứ ba của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn) bảo ông: "Nhà mình chỉ có một đứa con mà anh chẳng chịu kèm cặp gì nó cả …". Ông bảo vợ: "Tôi lo cho cả triệu học sinh chứ đâu chỉ riêng mình nó...", thế là bà giận ông tới mấy ngày.



Em Hồ Hằng Nga, học sinh lớp 4C, cháu gái của GS Hồ Ngọc Đại.


********

Khi tôi hỏi ông dạy con ở nhà và dạy học trò ở trường khác nhau chỗ nào? Ông bảo: "Tôi không dạy con cái gì ở nhà cả, con tôi đến Trường Thực nghiệm học như các trẻ em khác. Học sinh ở Trường Thực nghiệm học như thế nào thì con tôi học như vậy".


Năm 1978, ông thành lập Trường Thực nghiệm. Ông nói, theo phương pháp giáo dục của ông trẻ em chỉ học một năm thôi là đọc thông viết thạo. Thấy tôi có vẻ chưa hiểu lắm, ông giải thích rằng "công nghệ giáo dục" của ông ví như người công nhân làm việc trong nhà máy, làm việc trên dây chuyền sản xuất liên tục, có thể kiểm soát được sản phẩm từ đầu đến cuối… Học sinh học ở đây là tự học hết, giáo viên chỉ hướng dẫn quá trình tự học, hướng dẫn học sinh tự làm lấy bài vở… thầy không gân cổ lên giảng, học sinh không phải cố hết sức mình... Khi tôi đưa các bài toán về đại số vốn được dạy cho sinh viên đại học xuống dạy cho học sinh lớp 1, người ta bảo tôi muốn làm cho trẻ em loạn trí à? Thế mà trẻ em lớp 1 học được đấy!" - Ông hào hứng bảo tôi.


Trước đây, tôi nghĩ, có lẽ ông là con rể của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn nên người ta nể ông, nếu không, phương pháp thực nghiệm, công nghệ giáo dục của ông khó mà tồn tại. Hóa ra tôi đã nhầm, càng ngày, công nghệ giáo dục mà ông khởi xướng càng trở nên cần thiết cho công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay.


GS Hồ Ngọc Đại sinh ở Quảng Trị nhưng quê gốc của ông là xứ Nghệ. Ông nội ông từng làm quan văn dưới thời nhà Nguyễn; bố ông là cụ Hồ Thâm theo cụ Phan Bội Châu chống Pháp, sau đó đi theo Cách mạng. Nhà ông khi xưa giàu có, nuôi nhiều cán bộ trong thời kỳ còn phải hoạt động bí mật. Năm 1968, ông sang học đại học ở Liên Xô (cũ) ngành tâm lý học.










Năm 1976, ông hoàn thành luận án Tiến sỹ khoa học "Những vấn đề tâm lý trong dạy toán hiện đại". Ông kể: "Khi tôi bảo vệ luận án Tiến sỹ trước các Viện sỹ của Viện Hàn lâm, tôi có nói "Phương pháp giáo dục của tôi có thể trao tận tay cho từng giáo viên". Sau này bà giáo hướng dẫn luận án bảo tôi: "Các Viện sỹ ở đây cũng chưa ai dám nói những câu như thế đâu, anh thật to gan…".


GS Hồ Ngọc Đại quả là "to gan" khi ông dám "Đánh cược với nền giáo dục truyền thống hiện tại". Ông cho rằng "Giáo dục không thần bí hóa bằng những lời hô hào sáng tạo suông. Học không phải để làm quan, để làm giàu mà để làm một con người bình thường… Học để làm người sống bình thường cao hơn học để làm quan… và đó là điều vĩ đại".


GS Hồ Ngọc Đại đã có nhiều câu nói nổi tiếng, nhiều phát ngôn "gây sốc" trên báo chí như: "Trẻ em là cứu tinh của dân tộc…"; "Dạy sai có thể khiến cả một dân tộc sai lầm"; "Tôi chịu thua tất cả chỉ để được công nghệ giáo dục …".


Tuy ông đã ở ngưỡng cửa của tuổi 80, nhưng vẫn tràn đầy nhiệt huyết với công nghệ giáo dục, với sự nghiệp "trồng người" đang biến đổi từng ngày trên đất nước ta.


Ông kể rằng, hồi còn nhỏ con trai ông đã chia cả cân đường mà bố mẹ dành dụm được cả tháng cho trẻ em hàng xóm. Khi lớn lên cũng vậy, có gì cũng mang đi chia cho các bạn. Vợ ông đi nước ngoài về mua cho con một cái áo 500 đô la Mỹ, làm qùa cho con trai. "Nó thích lắm, nhưng khi các bạn đến chơi xin mặc thử, thằng bé đã vui vẻ cho cậu bạn chiếc áo ấy, khi thấy bạn mặc vừa hơn mình. Nhà tôi xót lắm nhưng không dám nói gì, còn tôi, tôi mừng thầm vì biết con trai mình đã thực sự là người hảo tâm, lương thiện như những gì mà mình mong đợi" - ông vui vẻ kể.

[...]


DƯƠNG KỲ ANH


......./.

“THờI KHắC SPUTNIK”





“THờI KHắC SPUTNIK”
https://www.facebook.com/nguyen.manhkim/posts/10154583318414796

MẠNH KIM

 **************************


“Thời khắc Sputnik”, cách nói được Tổng thống Dwight D. Eisenhower đặt ra sau sự kiện Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo đầu tiên thế giới vào 4-10-1957, đã trở thành thuật từ chỉ sự tái nhận thức khi một quốc gia đối mặt cuộc khủng hoảng toàn diện nghiêm trọng mang tính sống còn. “Thời khắc Sputnik” gây ra cú sốc tâm lý chấn động, gây tổn thương lòng tự trọng dân tộc, mang lại cảm giác tự vấn nhục nhã. Nước Mỹ đã không bao giờ còn là nước Mỹ như trước đó kể từ sự kiện Sputnik.

“Thời khắc Sputnik” cũng có thể xuất hiện với bất kỳ quốc gia nào. Vấn đề là, sau khi bị một cú đấm giáng vào đỉnh đầu dân tộc, quốc gia đó có tỉnh cơn mê và nhận thức được cần làm gì và làm như thế nào hay không. Nước Nhật đã thấu hiểu được ý nghĩa của “thời khắc tái nhận thức”, khi họ nhìn ra sự yếu kém dẫn đến trì trệ trong phát triển. Người Nhật nhận ra điều đó thậm chí vào thời điểm mà thế giới còn chưa có sự kiện Sputnik. Mở cửa canh tân (thời Minh Trị) hay để đất nước tiếp tục chìm đắm trong tăm tối lạc hậu? Sau giai đoạn Minh Trị, nước Nhật còn nhiều lần tái nhận thức để cuối cùng trở thành một nước Nhật hiện đại hùng mạnh. Có những “Thời khắc Sputnik” khiến Hàn Quốc phải nghĩ lại để tái cấu trúc toàn bộ hệ thống doanh nghiệp và tái điều chỉnh hệ thống vận hành kinh tế. Có những “Thời khắc Sputnik” khiến Philippines phải dứt khoát và quyết liệt trong việc chọn đồng minh. Có những “Thời khắc Sputnik” khiến Myanmar cương quyết đập bỏ hệ thống chính trị độc tài để khai thông con đường dân chủ, cho tương lai đất nước, vì ý nguyện nhân dân.

Với Việt Nam, dù nhiều lần xảy ra những “Thời khắc Sputnik”, từ “Sputnik kinh tế”, “Sputnik giáo dục”, “Sputnik ngoại giao” đến thậm chí “Sputnik quốc phòng” nhưng chưa “cuộc khủng hoảng Sputnik” nào mang lại hiệu ứng như một động lực thay đổi, ít nhất trong 10 năm qua. Nhớ lại sự kiện giàn khoan HD 981. Nó thật sự là một “Thời khắc Sputnik”. Không thời khắc nào mà lòng tự trọng dân tộc và tinh thần ái quốc trào dâng đỉnh điểm, kể từ cuộc chiến biên giới Việt-Trung 1979, bằng sự kiện giàn khoan. Sự kiện HD 981, tuy nhiên, gần như đã được thả trôi đi hơn là được tận dụng như một cơ hội thoát Trung. Nó không trở thành một sự tái nhận thức toàn diện và đầy đủ, một cách cần thiết, để tái thiết kế lại mối quan hệ bất xứng, ít nhiều mang tính chư hầu, đối với Trung Quốc.

Ngay thời điểm này, người ta lại chứng kiến hai “Thời khắc Sputnik”. Sự kiện Formosa nhắc rằng vấn đề môi trường không thể được đánh đổi bất chấp mọi giá. Làm gì để cứu biển và cứu dân sau thảm họa cá chết khắp bốn tỉnh miền Trung cho đến nay vẫn là câu hỏi chưa được trả lời. Thảm kịch kép Su-30MK2/CASA là một “Thời khắc Sputnik” kinh hoàng nữa. Một tai nạn máy bay quân sự nhanh chóng biến thành cuộc khủng hoảng dẫn đến tổn thất nhân lực khủng khiếp đã khiến không thể không đặt câu hỏi rằng nếu chẳng may xảy ra đụng độ quân sự với Trung Quốc, kết cục sẽ còn thảm khốc cỡ nào?

Tương lai và số phận đất nước không bao giờ là một ham muốn, dù ham muốn tột bậc đến đâu. Nó là kết quả của những nỗ lực thay đổi sau những sai lầm. Nó là kết quả của sự tái nhận thức và quyết liệt hành động sau những thời điểm khắc nghiệt sống còn.

Tương lai không đến từ thói quen xây dựng ảo tưởng sức mạnh. Nó đến từ sự nhận thức và đòi hỏi cấp bách rằng cần làm gì để đất nước tránh phải chứng kiến chuỗi những “Thời khắc Sputnik”, trong bất lực.



........./.

THU - CHI NGÂN SÁCH, TAY LÀM CHẲNG ĐỦ HÀM NHAI



THU - CHI NGÂN SÁCH, TAY LÀM CHẲNG ĐỦ HÀM NHAI

[16.06.2016]





___________________________________

LÊ THANH






http://tuoitre.vn/tin/kinh-te/20160616/thu-chi-ngan-sach-tay-lam-chang-du-ham-nhai/1119178.html




Dự án đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây là 1 trong 5 dự án mà trong năm 2014 Chính phủ đã cấp phát vốn trên 6.200 tỉ đồng thay vì cho vay lại nhưng không xin ý kiến Quốc hội - Ảnh: Hữu Khoa

Ngày 15-6, tiếp tục phiên họp thứ 49 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã báo cáo về quyết toán ngân sách năm 2014.


Có một số điểm đáng lưu ý: bội chi ngân sách vượt hơn 36.000 tỉ đồng, nhiều khoản chi không có trong dự toán…


Đặc biệt, 10.000 tỉ vốn đáng lẽ vay về để cho vay lại nhưng Chính phủ lại cấp phát cho Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN (VEC), thể hiện kỷ luật ngân sách không nghiêm.



Kỷ luật không nghiêm: chi trước báo sau

Báo cáo của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho thấy: mặc dù tình hình kinh tế có nhiều khó khăn song

Thu ngân sách quyết toán 877.697 tỉ đồng
(tăng 12,1%, tương đương 94.997 tỉ đồng so với dự toán).
Chi ngân sách quyết toán 1.114.767 tỉ đồng
(tăng 10,7%, ứng với 108.067 tỉ đồng).


Đáng chú ý:
bội chi quyết toán là 260.145 tỉ đồng, vượt 36.145 tỉ đồng
so với mức Quốc hội quyết định, bằng 6,61% GDP thực hiện.


Lý do vượt chi hơn dự toán được ông Dũng giải thích là do tăng chi từ vốn ngoài nước 36.952 tỉ đồng (gồm cả một số nhiệm vụ chi thường xuyên), chủ yếu cho các dự án cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư, nên giải ngân cao hơn dự kiến và tăng chủ yếu cho lĩnh vực giao thông, thủy lợi.


Chỉ ra một loạt bất cập trong điều hành thu chi ngân sách năm 2014, trình bày báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2014, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhìn nhận: việc chấp hành kỷ luật tài chính chưa nghiêm.


Cụ thể, đến nay Chính phủ chưa báo cáo thường vụ Quốc hội về việc đã giải ngân vượt dự toán 36.952 tỉ đồng, trong đó có 10.782,7 tỉ đồng do chuyển đổi vốn ODA từ hình thức cho vay lại cấp phát tại một số dự án của VEC.


“Theo quy định tại điều 49 Luật ngân sách nhà nước, trường hợp giải ngân vốn ODA vượt dự toán lớn, Chính phủ phải trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh dự toán và báo cáo Quốc hội.


Thực tế, Ủy ban Tài chính - ngân sách cũng đã đề nghị Chính phủ thực hiện đúng quy định này. Nhưng đến nay, Chính phủ chưa báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội về số tăng giải ngân vốn ODA vượt dự toán.


Vì vậy, để bảo đảm thực hiện nghiêm quy định tại khoản 2 điều 55 Hiến pháp và quy định của Luật ngân sách nhà nước, Ủy ban Tài chính - ngân sách đề nghị loại ra khỏi quyết toán chi ngân sách năm 2014 vốn ngoài nước 36.952 tỉ đồng” - ông Hải cương quyết.


Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng giải trình: khoản tiền 10.782,7 tỉ đồng được cấp phát cho năm dự án đường cao tốc gồm Đà Nẵng - Quảng Ngãi gói thầu VN10-P8: 1.255 tỉ đồng, TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây gói thầu VNXV-1 & VN10-P7: 6.231 tỉ đồng, dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam đoạn TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây gói thầu VN13-P5: hơn 861 tỉ đồng, dự án xây dựng đường cao tốc Bắc - Nam đoạn Đà Nẵng - Quảng Ngãi gói thầu VN13-P4: gần 1.600 tỉ đồng, Nội Bài - Lào Cai: 838 tỉ đồng.


“Thực tế các khoản vốn trên đã ghi thu ghi chi vào năm 2014, vì vậy đề nghị cho phép báo cáo Quốc hội để quyết toán khoản chi này vào năm ngân sách 2014. Còn việc chi vượt dự toán nhìn lại là khuyết điểm, nhưng nhìn sâu cũng là thành tích. Vì cần nhìn cả quá trình khi trước đây, công tác giải ngân vốn ODA rất chậm, hiện đang còn chưa giải ngân được lên tới 22 tỉ USD” - ông Dũng giãi bày.


Đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai là một trong 5 dự án mà trong năm 2014 Chính phủ đã cấp phát vốn thay vì cho vay lại hàng trăm tỉ đồng nhưng không xin ý kiến Quốc hội - Ảnh: Tuấn Phùng



Làm đúng Hiến pháp, đừng có du di!


Qua nghiên cứu báo cáo quyết toán ngân sách 2014, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý nêu có một thực tế đáng buồn là chi luôn vượt dự toán. Có tình trạng doanh nghiệp thì chuyển giá, còn cơ quan tài chính thì chuyển nguồn, chuyển hạch toán hàng nghìn tỉ đồng.


Do vậy, ông Lý tha thiết yêu cầu “cần phải nghiêm túc thực hiện đúng Hiến pháp, đúng luật, không có du di”, vì Hiến pháp đã quy định các khoản thu chi ngân sách nhà nước phải được dự toán.


Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng năm 2014 công tác quản lý ngân sách có nhiều tiến bộ, công khai, minh bạch hơn.


“Đây là năm đầu tiên thực hiện Hiến pháp. Chi cũng theo đúng dự toán, Quốc hội đã phê duyệt bội chi 224.000 tỉ đồng thì dứt khoát là 224.000 tỉ đồng chứ không thể lên đến 260.000 tỉ đồng được. Đây là thể hiện đúng kỷ luật kỷ cương tài chính.


Trường hợp Quốc hội đồng ý bổ sung dự toán ngân sách nhà nước khoản chi ngân sách tăng hơn 36.000 tỉ đồng vào năm 2014 hoặc 2015 hay năm 2016 là quyền Quốc hội. Trước hết, Chính phủ phải có tờ trình Quốc hội.


Sau khi nghe các ý kiến thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng với một số khoản chi không đúng dự toán trước đây nhưng Quốc hội vẫn “thương” mà cho qua, nhưng lần này không thể “thương” được nữa.


Và bà Ngân đã giao Ủy ban Tài chính - ngân sách phải có báo cáo thẩm tra chính thức quyết toán ngân sách năm 2014 để trình phiên họp đầu tiên Quốc hội khóa XIV diễn ra tháng 7 tới.


Bà Ngân cũng đề nghị bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ tiếp thu về việc khoản bội chi hơn 36.000 tỉ đồng không tính vào ngân sách năm 2014 và có thể tính vào những năm sau.


Phải chỉ rõ địa chỉ lãng phí


Cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến về báo cáo tình hình thực hiện Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2015.


Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, năm 2015 Chính phủ chỉ đạo chặt chẽ mua sắm tài sản công, nhất là xe công, chỉ mức mới 611 ôtô với tổng giá 603 tỉ đồng...


Đóng góp cho báo cáo, bà Lê Thị Nga - chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội - cho rằng cần phải chỉ rõ những địa chỉ làm tốt, tiết kiệm để khen thưởng và xử lý những người làm sai, lãng phí tài sản nhà nước.


Bà Nga cũng nêu: vừa qua báo chí, dư luận nêu Nhà máy Gang thép Thái Nguyên, Nhà máy Đạm Ninh Bình, Nhà máy xơ sợi Đình Vũ... gây lãng phí hàng ngàn tỉ đồng, bà đề nghị “cần phải có báo cáo cụ thể”.


“Quốc hội nên yêu cầu báo cáo cụ thể về mấy dự án này, trách nhiệm của người đứng đầu, của người đầu tư. Trong việc đề bạt cán bộ, những người có trách nhiệm và những người công tác tại các đơn vị này đã luân chuyển đi đâu, làm gì khi để xảy ra lãng phí tại các dự án trên” - bà Nga kiến nghị.


Cùng quan điểm với bà Nga, Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng báo cáo cần phải chỉ rõ những địa chỉ lãng phí, chứ nêu chung chung là một số địa phương dẫn đến tình trạng chưa thấy được trách nhiệm.


Đặc biệt, việc lãng phí trong việc thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước cũng cần phải làm rõ.


Kinh phí còn lại từ 2015: 15.460 tỉ đồng


Trong chiều cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho ý kiến về việc xử lý và phân bổ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách nhà nước năm 2015.


Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, hiện nguồn kinh phí còn lại và tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2015 là 5.460 tỉ đồng, cộng với 10.000 tỉ đồng tiền bán cổ phần sở hữu nhà nước tại một số doanh nghiệp.


Như vậy, tổng nguồn lực của ngân sách trung ương đến hết năm 2015 là 15.460 tỉ đồng.


............../.


Tâm trạng một dân tộc & dấu hiệu một cơn bão




Tâm trạng một dân tộc & dấu hiệu một cơn bão 

 http://www.viet-studies.info/kinhte/NQuangDy_TamTrangDanToc.htm


NGUYỄN QUANG DY



“Cuộc sống bắt đầu khi nỗi sợ kết thúc - Life begins where fear ends” (Osho)

Gần đây ngày càng có nhiều dấu hiệu bất thường về tâm trạng của cộng đồng dân tộc. Nó giống như những dấu hiệu của một cơn bão hay sóng thần. Nếu đúng vậy, thì đây là một vấn đề lớn chứ không nhỏ. Phủ nhận hay bưng bít thông tin về một cơn bão hay sóng thần là dại dột như tự sát tập thể. Không phải chỉ các chính khách hay thương gia mà cả các nhà tâm lý xã hội học cũng cần quan tâm, vì hệ quả khôn lường của nó. Người ta có thể tháo ngòi một quả bom nổ chậm chứ không thể tháo ngòi một cơn bão hay sóng thần. Đài Khí tượng Thủy văn (như Ban Tuyên giáo) chỉ có thể dự báo hay cảnh báo, chứ không thể ngăn chặn hay đối phó được với thảm họa môi trường hay khủng hoảng xã hội.
Hãy thử điểm lại vài dấu hiệu điển hình gần đây.  
Từ đám cháy Bình Dương và Vũng Áng
Chắc nhiều người chưa quên khi Trung Quốc đem dàn khoan khổng lồ HD 981 vào hải phận Việt Nam tại Biển Đông (5/2014), đã tạo ra phản ứng dây chuyền, làm toàn dân phẫn nộ. Sự kiện đó không chỉ là bước ngoặt mới trong quan hệ Việt-Trung mà còn thúc đẩy xu hướng “thoát Trung” trong tâm thức người Việt. Tuy kinh nghiệm lịch sử đã chứng minh, thân Tàu quá hay chống Tàu quá đều nguy hiểm, nhưng xu hướng cực đoan khó tránh khỏi. Chỉ cần một số kẻ xấu giấu mặt xúi dục là có thể biến cả khu công nghiệp Bình Dương hay Vũng Áng thành biển lửa chống Tàu (và Đài Loan). Tại sao lại như vậy?
Có nhiều nguyên nhân, nhưng nói một cách dễ hiểu, tâm trạng dân chúng như đám cỏ khô. Đối với hàng vạn công nhân làm việc trong các doanh nghiệp nước ngoài thì chống Tàu đồng nghĩa với chống giới chủ, vì họ bị bóc lột và đối xử bất công, nhưng không được bênh vực. Tâm trạng đó của dân chúng không phải chỉ có ở Việt Nam mà có ở khắp nơi. Nhưng đám cỏ khô ở Việt Nam dễ cháy hơn vì vai trò công đoàn mờ nhạt. Vì vậy, khi tham gia TPP chính phủ Việt Nam phải chấp nhận vai trò công đoàn độc lập như một cơ chế mới.
Đến biểu tình “cá cần biển sạch, dân cần minh bạch”
Có thể nói sự kiện lớn thứ hai sau vụ dàn khoan HD 981 là sự kiện cá chết hàng loạt tại bờ biển mấy tỉnh miền Trung, không chỉ đánh dấu một thảm họa môi trường mà còn là một bước ngoặt mới về tâm thức chống Tàu (hay Formosa) và bất bình với cách ứng xử loanh quanh khó hiểu của chính quyền. Tuy phản ứng lần này của dân chúng ôn hòa hơn nhưng lại bị đàn áp bạo lực hơn. Đây là một chuyển biến đáng lưu ý trong diễn biến chính trị tại Việt Nam, cần được nghiên cứu và lý giải nghiêm túc. Thái độ phản ứng của dân chúng đối với thảm họa môi trường làm cá chết gắn liền với thái độ độc đoán của chính quyền đối với quyền ứng cử và bầu cử của người dân. Hai vấn đề tưởng khác nhau, nhưng có cùng một mẫu số chung.       
Thực ra, thái độ phản ứng của dân chúng hiện nay là muốn tham gia (xây dựng) chứ không muốn chống đối (phá hoại). Họ bất bình chẳng qua vì cuộc sống và môi trường sống bị đe dọa, trong khi chính quyền đáp ứng quá chậm và quá ít (too little too late), thậm chí bị nghi ngờ là bao che cho nghi phạm (Formosa). Tuy xu hướng giảm cực đoan trong phản ứng của dân chúng là một dấu hiệu đáng mừng (như đang trưởng thành), nhưng xu hướng gia tăng bạo lực đàn áp của chính quyền là một dấu hiệu đáng lo (như đổ thêm dầu vào lửa). Hành động bưng bít thông tin, trì hoãn kết luận, tăng cường đàn áp bằng bạo lực, từ chối quốc tế (Mỹ) giúp đỡ, làm cho chính quyền ngày càng bị cô lập và mất lòng dân. Nếu không kịp thời tháo gỡ tình trạng bế tắc đó (như “standoff”) thì một cơn bão tố hay sóng thần có thể ập tới.   
Hiện tượng Tạ Bích Loan và Tôn Nữ Thị Ninh
Tại sao MC Tạ Bích Loan lại bị “ném đá” như vây? Đây không chỉ đơn giản là “tại nạn nghề nghiệp” vì người làm chương trình chủ quan không chuẩn bị kỹ hay kinh nghiệm truyền thông còn non kém, mà chủ yếu là do thái độ (vô ý hay chủ ý) như châm lửa vào một đám cỏ khô chứa chất tâm trạng bức xúc như bột lưu huỳnh. Format chương trình “60 phút mở” không tồi (bắt chước “60 Minutes” của CBS News), nhưng thái độ của MC Tạ Bích Loan và người phụ họa đã biến nó thành một chương trình “60 phút đóng” (như “đấu tố” MC Phan Anh) làm công chúng bất bình. Với tâm trạng bức xúc, công chúng sẵn sàng “ném đá” bất cứ ai hoặc cái gì làm cho họ cảm thấy bị coi thường hay xúc phạm, như một dám cỏ khô dễ cháy.
Tiếp theo Tạ Bích Loan là Tôn Nữ Thị Ninh. Cả hai đều là “người của công chúng” (celebrity) nên khi làm công chúng thất vọng, họ càng dễ bị “ném đá”. Có lẽ vấn đề của hai vị này không phải là trình độ mà là thái độ: Không nên coi thường công chúng! Cần lưu ý dư luận phản ứng hai bài của bà Ninh không phải là công chúng bình dân, mà hầu hết là trí thức (cả hai phía). Thái độ phản ứng của họ khác với phản ứng của dân chúng đã từng đốt các doanh nghiệp Trung Quốc (hay Đài Loan) tại Bình Dương và Vũng Áng trước đây. Với tâm trạng đầy bức xúc, người ta có thể biến “Tôn Nữ” thành “Thị Ninh” với một “coup de grace”…
Và những chuyện lạ khác…
Không biết do bức xúc hay vì lý do gì khác mà nhân “ngày báo chí cách mạng Việt Nam”, tổng biên tập báo Petro Times đã đăng một bài với cái tít gây sốc, “Nghề phóng viên là phải như con chó ấy” (Nguyễn Như Phong, Petro Times, 10/6/2016). Ông Phong kết luận, “chó muốn giỏi thì cũng phải nuôi dạy và phóng viên muốn giỏi thì ngoài năng khiếu trời cho, cũng phải được dạy dỗ, rèn luyện tử tế. Và chó khôn nhờ chủ, muốn có phóng viên giỏi cũng phải nhờ chủ”.  Không biết đọc xong bài này có bao nhiêu phóng viên muốn trả thẻ nhà báo?
Trong chương trình truyền hình trực tiếp của VTV2 (tối 11/6/2016) về lễ trao giải cuộc thi “những tấm gương bình dị mà cao quý” của báo Quân đội Nhân dân, người ta thấy xuất hiện trên nền phông sân khấu bức tranh cổ động “học tập trước tác Mao Trạch Đông”. Tuy chưa biết sự cố này là do vô ý hay cố ý, nhưng nó lập tức lan truyền trên mạng và gây phản ứng mạnh, do tâm trạng bức xúc của công chúng, như đám cỏ khô dễ bắt lửa. 
Cùng ngày 11/6/2016, báo chí “lề phải” và “lề trái” đồng loạt đưa tin “TBT Nguyễn Phú Trọng đã giao Ủy ban Kiểm tra TƯ chủ trì, phối hợp với Ban Nội chính TƯ, Ban Tổ chức TƯ, Bộ Công an, Ban Cán sự Đảng bộ Công thương, bộ Tài chính, Kiểm toán Nhà nước, Ban Thi đua Khen thưởng TƯ, tỉnh ủy Hậu Giang và Tập đoàn Dầu khí VN khẩn trương kiểm tra, xem xét, kết luận những nội dung mà báo chí đã nêu đối với ông Trịnh Xuân Thanh, Phó chủ tịch Hậu Giang”… Những nội dung TBT yêu cầu kiểm tra không chỉ là việc ông Thanh đi xe Lexus cá nhân biển trắng đổi thành biển xanh mà còn là quá trình bổ nhiệm ông Thanh… Sau Đại hội Đảng, phải chăng đây là phát súng khởi đầu cho chiến dịch “đả hổ diệt ruồi” kiểu Việt Nam, mà điểm dừng hay hệ quả của nó chưa biết trước sẽ ra sao.   
Hệ quả không định trước
Một điều nữa cần lưu ý là các cuộc biểu tình tại Hà Nội và Sài Gòn gần đây cho thấy tầng lớp trung lưu và trí thức (gồm cả quan chức) không còn ngồi yên hay đứng ngoài cuộc, mà đã bắt đầu tham gia và xuống đường. Có lẽ vấn đề bảo vệ môi trường và quyền bầu cử - ứng cử của công dân đã dẫn đến phân hóa xã hội sâu sắc, bao gồm cả các tầng lớp trên. Không thể dễ dàng chụp mũ nói rằng họ bị thế lực thù địch nào đó xúi dục. Đàn áp bằng bạo lực là một sai lầm lớn, có thể dẫn đến một bước ngoặt mới (game changer).
Công chúng nghèo (công nhân và nông dân) có thể không biết hoặc ít sự lựa chọn, nên dễ chấp nhận và cam chịu số phận. Nhưng tầng lớp trung lưu và trí thức thì khác. Nếu quá bất bình và bất an, họ có thể bỏ ra nước ngoài, đem theo tài sản. Con cái họ du học có thể không về nước. Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan có lần thốt lên, “lấy ai xây dựng đất nước đây?” Nhưng chính con cháu hầu hết các quan chức lãnh đạo các cấp đều ở nước ngoài (nhưng không phải Trung Quốc). Mặc dù họ có thể thân Tàu hay “chống Mỹ”, nhưng chẳng quan chức nào cho gia đình sang Trung Quốc cư trú, mà chỉ đi Mỹ, Canada, Australia hoặc Tây Âu…
Thực tế phong trào di cư như “bỏ phiếu bằng chân” (và bằng tiền) đã và đang âm thầm diễn ra. Theo thống kê, dòng người và dòng tiền từ Việt Nam (cũng như Trung Quốc) đang ra đi ồ ạt. 64% người giàu Trung Quốc (có trên 1,6 triệu USD) đã hoặc định di cư ra nước ngoài. Trong 10 năm qua, 14.000 tỷ USD đã chạy khỏi Trung Quốc (riêng năm 2015 là 1.000 tỷ USD). Còn Việt Nam thì sao? Năm 2015, riêng loại visa EB-5 (dành cho các doanh nhân muốn đầu tư và định cư ở Mỹ) đã tăng vọt lên 17.662 suất (so với 6.418 suất năm 2014). Người ta nói đồng tiền không những “biết nói” (money talks) mà còn “biết đi” (it walks). Theo tiến sỹ Vũ Quang Việt, trong 6 năm (2008-2013) 33 tỷ USD đã chạy khỏi Việt Nam bất hợp pháp…
Hai năm qua xu hướng này càng tăng nhanh, như một nghịch lý đầy bi kịch của đất nước này. Trong bối cảnh ngân sách quốc gia đang bị thâm hụt và khủng hoảng thiếu do bội chi ngân sách và nợ công quá nhiều, trong khi nguồn vay ODA cạn kiệt, thì xu hướng này có thể là một thảm họa. Nhưng không ai ngăn cản được người dân ra đi khi thực thẩm và nước uống không an toàn, khi không khí bị ô nhiễm, khi các dòng sông và nước biển bị nhiễm độc làm tôm cá chết, và các quyền cơ bản của người dân trong hiến pháp bị tước đoạt.  
Đổi mới thể chế hay là chết
Bối cảnh trong nước và quốc tế đang thay đổi, với tam giác Mỹ-Trung-Việt đang chuyển động, từ khi Việt Nam quyết định ra nhập TPP sau Đại hội Đảng XII, nhất là sau chuyến thăm Mỹ của TBT Nguyễn Phú Trong (7/2015) và chuyến thăm Viêt Nam của TT Barack Obama (5/2016) với triển vọng đối tác chiến lược Viêt-Mỹ. Vấn đề đặt ra hiện nay là muốn hay không Việt Nam buộc phải đổi mới thể chế và tăng cường hợp tác với Mỹ, vì sự sống còn của nền kinh tế (nguy cơ vỡ nợ) cũng như an ninh quốc gia (nguy cơ mất hết chủ quyền biển đảo).
Trong khi đó kinh tế Trung Quốc đang khủng hoảng và suy tàn, có thể suy sụp nhanh hơn dự kiến. Một dấu hiệu mới là Tỷ phú George Soros đang “tái xuất giang hồ” sau khi dự đoán Trung Quốc sẽ “hạ cánh cứng” (hard landing). Thực ra Mỹ không sợ Trung Quốc quá mạnh, mà lại sợ Trung Quốc khủng hoảng và sụp đổ, vì họ được lợi lộc nhiều hơn là thiệt hại khi kinh tế Trung Quốc phát triển. Trung Quốc khủng hoảng sẽ đe dọa kinh tế Mỹ cũng như kinh tế toàn cầu, với “cái bẫy phụ thuộc lẫn nhau” (economic co-dependency trap). Trong bối cảnh đó, Việt Nam làm gì và đi về đâu, hay cứ đứng ngẩn ngơ tại ngã ba đường?  



NQD. 14/6/2016

Tác giả gửi cho viet-studies ngày 14-6-16

......../.